• 沒有找到結果。

智軍的《見差別》蕃本試譯(下)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "智軍的《見差別》蕃本試譯(下)"

Copied!
30
0
0

加載中.... (立即查看全文)

全文

(1)

智軍的《見差別》蕃本試譯(下)

許 明 銀

輔仁大學宗教學系

一 、 前 言

先 前 筆 者 曾 在 《 東 方 宗 教 研 究 》 新 二 期 (1991.10) , 以 及 該 誌 新 三 期 (1993.10),發 表 了 < 智 軍 的《 見 差 別 》蕃 本 試 譯( 上 )>、< 智 軍 的《 見 差 別 》蕃 本 試 譯( 中 )>。這 兩 篇 論 文,是 把 現 存 於 敦 煌 寫 本 內 的 智 軍《 見 差 別 》( Ye shes sde : lTa ba’i khyad par) 藏 文 寫 本 P.T.No.814, 拼 成 羅 馬 字 、 介 紹 全 文、漢 譯、註 釋、校 勘 註 記,以 及 附 上 寫 本 影 印。漢 譯 介 紹 此 一 敦 煌 寫 本,是 當 時 為 文 的 目 的 所 在;然 而 在 西 藏 大 藏 經 所 收 本 內,尚 有 其 繼 續 的 後 半 部 未 做 研 究。由 於 未 能 呈 現 此 一 重 要 文 獻 之 全 部,多 少 難 免 有 不 負 責 任 之 感 。 因 此 , 這 回 進 行 殘 存 部 分 的 漢 譯 , 讓 此 文 暫 告 一 段 落 。

有 關 原 文 ,為 方 便 計 ,以 北 京 版( P)為 底 本, 且 拼 成 羅 馬 字, 並 附 上 漢 譯。殘 存 部 分 有 (7)八 識、(8)二 諦、(9)二 無 我、(10)三 性、(11)緣 起 的 五 項

(2)

  述。敦 煌 寫 本 P.T.No.814,到 上 述「 八 識 」的 中 途 為 止,以 後 的 部 分 散 失 掉 了,故 漢 譯 到 那 裏 結 束;不 過,在 這 裏 再 度 寫 出「 八 識 」漢 譯 的 最 初 部 分 , 進 而 繼 續 藏 經 本 P263b2的 部 分 。 這 回 漢 譯 的 各 版 本 相 關 處 所 如 下 :

Peking edition(P) cho 263b2~269b6(No.5847) (影 印 版 Vol.145,pp.107-4-2~110-1-6)

sDe dge edition(D) jo 223a4~228a7(No.4360) Cone edition(C) jo 228a3~233a7

sNar thang edition(N) cho 254a6~260a1(No.3839)

再 者 , 校 勘 註 記 以 筆 者 取 得 的 北 京 版 (P)與 德 格 版 (D)二 者 , 進 行 之 。

二 、 《 見 差 別 》 原 文 ( 羅 馬 字 ) 與 漢 譯

(31a) rnam par shes pa brgyad ni myig gi rnam par shes pa dang 八 識 是 眼 識 、

/ rna ba’i 2)rnam par shes pa dang / sna’i rnam par shes pa dang lce’i 耳 2)識 、 鼻 識 、

rnam par shes pa dang / lus kyi rnam par shes pa dang / 3)yid kyi 舌 識 、 身 識 、 3)

rnam par shes pa dang / nyon mongs pa can gyi yid dang / kun gzhi’i 識 、 染 污 意 (=末 那 識 )、 阿 賴 耶

rnam par shes pa’o //

識 。

de la 4)myig gi rnam par shes pa ni // myig dang gzugs las brten nas 其 中 , 4)眼 識 依 眼 與 色 ’

’byung ste / sngon po tsam du yul gyi 5)mtshan nyid shes pa yin gyi / 產 生 , 以 僅 僅 青 色 , 了 解 境 5)相 的 ; 不 過

’di ni sngon po zhes rtog pa dang ’dres pa ni ma yin gyi / rna

, 不 夾 雜 「 這 是 青 色 」 的 分 別 ( = 尋 思 );

ba dang / (31b) sna dang lce dang / lus kyi rnam par shes pa yang 而 耳 與 (31b)鼻 與 舌 與 身 的 識 ,

tshul ’di dang ’dra’o // ’di dag ni rang bzhin gyis phyi rol 2) gyi yul

(3)

也 與 此 情 形 相 同 。 這 些 是 以 自 性 緣 外 2)境 ,

la dmyigs pa ste / de bzhin nyid la ni nam yang myi dmyigs pas / 根 本 不 緣 真 如 , 所 以

gcig du na zag pa dang bcas 3)pa’o // yid kyi rnam par shes pa ni / 淨 是 有 3)漏 。 意 識

yid dang chos las brten nas ’byung ste / yid ni rnam par shes 是 依 意 與 法 產 生 , 意 在 任 何 場 合 , 都 是 無

4) pa gang yang rung / ’gags ma thag pa’o // chos ni ’dus byas dang / 間 滅 的 4)識 。 法 是 有 為 、

’dus ma byas dang / zag pa dang 5)bcas pa dang / zag pa myed pa 無 為 、 有 5)漏 、 無 漏 之 一 切 。

thams cad ste // yid kyi rnam par shes pa’i yul ni chos thams cad 意 識 的 境 是 一 切 的 法 。

do / (32a) de’i phyir yid kyi rnam par shes pa ni zag pa dang (32a)所 以 , 意 識 既 不 是 有 漏 ,

bcas pa yang ma yin la zag pa myed pa yang ma yin no / 2) ’jug 也 不 是 無 漏 。

pa’i rnam par shes pa1 ’di dag ni / dge ba dang myi dge ba dang 這 些 2)轉 識 , 常 變 成 善 與 不 善 與

/lung du ma bstan pa gsum car du ’gyur te / sems 3)las 無 記 的 三 [ 者 ],

byung ba dge ba las bstsogs pa / gang dang ldan ba bzhin du 善 等 心 3)所 [ 心 所 生 法 ], 依 照 所 具 有 者 轉 變 。

’gyur ro // ’di dag ni sems byung ba kun du 4) ’gro ba dang / 這 些 是 心 所 的 [ 五 ] 遍 4)行 、

yul so sor nges pa dang / dge ba dang / nyon mongs pa dang / nye

[ 五 ] 別 ( 定 異 、 因 果 各 別 ) 境 、[ 十 一 ] 善 、[ 六 根 本 ]

ba’i nyon mongs pa dang / tshor ba yang gsum 5)car dang ldan no //

1 Shes pa + drug po (北京版,德格版)

(4)

煩 惱 、[ 二 十 ] 隨 煩 惱 ( = 隨 惑 )、 受 , 也 5)常 常 具 有 三 的 。

’di dag ni dge ba dang myi dge ba’i ’bras bu myong bar rnam par 這 些 是 領 受 善 與 不 善 的 果 而 變 成 異 熟 ( = 果 報 ),

smyin par ’gyur ba dang / rang gi 6)rgyun myi chad pa’i sa bon 與 自 己 6)相 續 不 斷 的 種 子

/rnam par smyin pa’i bag chags dang / rgyu mthun ba’i bag chags 之 異 熟 習 氣 和 等 流 ( = 同 類 因 ) 習 氣

rnam gnyis kun (32b) gzhi rnam par shes pa las stsogs so // yul la 二 種 , 是 ( 32b) 阿 賴 耶 識 等 。

’jug pa ’di dag ni bstan pa ma yin te / 2) ’du shes myed pa dang 這 些 照 了 境 是 無 記 ,2) 無 想 與

/ ’du shes myed pa’i snyoms par ’jug pa dang // ( 敦 煌 寫 本 P.

無 想 定 與 … …

T.No.814, 到 此 處 為 止 。 以 下 依 藏 經 本 )

[Peking ed., cho 263b2] / ’gog pa’i snyoms par ’jug pa dang / brgyal 滅 盡 定 與

ba dang / gnyid stug pos non pa na ldog go / nyon mongs pa 昏 倒 與 破 除 因 酣 睡 所 污 染 。 染 污 意 ( = 末 那 識 )

can gyi yid ni dbang po dang yul gzhan la rten2 nas ’byung 不 是 依 其 他 的 根 與 境 產 生 ,

ba ma yin 3)gyi kun gzhi rnam par shes pa nyid la rten te /

3)而 是 依 阿 賴 耶 識 本 身 ,

kun gzhi rnam par shes pa nyid la dmigs nas ’byung ngo / ji 以 阿 賴 耶 識 本 身 為 所 緣 產 生 的 。

ltar de la brten te ’byung zhe na / kun gzhi ni de’i sa bon 若 說 如 何 依 它 產 生 時 , 阿 賴 耶 識 是 那 種 子

gyi gnas yin te / ji ltar 4)nyon mongs pa can gyi bag 的 處 所 , 猶 如 4)染 污 的 習 氣

chags de la gnas pas na / de la brten te ’byung ngo / ji

2 brten(德格版)

(5)

依 止 它 , 所 以 是 「 依 它 產 生 」。

ltar de la dmigs she na / ’di ltar nyon mongs pa can gyi 若 問 如 何 以 它 為 所 緣 ? 如 此 染 污 意 ( = 末 那 識 )

yid ni ’jigs3 tshogs la lta ba la sogs pa dang ldan te / de’i 具 有 薩 迦 耶 見 ( = 身 見 ) 等 ,

phyir nga 5)dang nga’i snyam pa’i rnam pas kun gzhi rnam par 因 此 , 由 於 我 5) 與 有 我 相 而

shes pa nyid la dmigs so / ’di ni sems las byung ba’i chos 以 阿 賴 耶 識 本 身 為 所 緣 的 。 這 是 心 所 法 ( = 心 所 有 法 ) kun tu4 ’gro ba lnga dang / bsgribs pa5 lung du ma bstan pa’i 常 常 具 6)有 五 遍 行 與 有 覆 無 記 ( = 染 污 無 記 )

nyon mongs pa bzhi dang rtag tu ldan 6)no / tshor ba gsum 的 四 煩 惱 。 具 有 三 受 中 的 捨 受 ( = 平 等 後 , 不 苦 不 樂 受 )。

las ni tshor ba btang snyoms dang ldan no / nyon mongs pa bzhi 四 煩 惱

ni bdag tu lta ba dang / bdag tu rmongs pa dang / bdag tu 是 我 見 與 我 痴 與

nga rgyal dang / bdag tu chags pa ste / ’di bzhis bsgribs 7)pa 我 慢 與 我 愛 。 由 這 四 個 所 障 7)蔽 的

ni nyon mongs pa can no // bsgribs pa’i rnam par shes pa ni 是 染 污 。 染 污 識 ( = 有 覆 識 )

mi dge ba rnams dang ldan mi srid do // de bas na nyon 不 可 能 具 有 諸 不 善 。 因 此 ,

mongs pa can gyi yid ni mi dge ba rnams dang mi ldan pas 染 污 意 不 具 有 諸 不 善 , 故

rnam par smin ba ’phen mi nus pa dang 8)ngar ’dzin pa’i tshul 不 能 夠 招 引 異 熟 。 由 於 8)我 執 的 習 性 ,

gyis nga sbyin pa byed do // nga srog gcod pa byed do // nga

3 ’jig(德格版)

4 du(德格版)

5 la(德格版)

(6)

認 為 「 我 行 布 施 」、「 我 作 殺 生 」、

ri mo ’bri’o6 snyam pa la sogs pa dge ba dang mi dge ba

「 我 繪 畫 」 等 等 , 也 產 生 善 與 不 善

dang / lung du ma bstan pa byed pa’i gnas skabs su ’ang 與 無 記 的 分 位 ( gnas skabs; 情 形 、 場 合 )

’byung ba lung du ma bstan pa’o // [264a] / ’di ni dgra bcom 就 是 無 記 。 [264a]這 除 阿 羅

pa dang / ’jig rten las ’das ba’i lam thob pa dang / ’gog pa’i 漢 與 證 得 出 世 間 道 與 安 住 滅

snyoms par ’jug pa la gnas pa’i dus ma gtogs par dus thams 盡 定 時 以 外 , 在 一 切 時

cad du ’byung ngo // nyon 2) mongs pa can gyi yid dang lung du 出 現 。 染 2)污 意 與 諸 無

ma bstan pa rnams kyi ni rgyu ’thun7 ba’i bag chags gcig bu 記 的 [ 分 位 ], 是 只 有 等 流 習 氣 ( 同 類 因 習 氣 )

sogs so // kun gzhi rnam par shes pa ni dge ba dang mi dge 等 。 阿 賴 耶 識 是 善 與

ba dang lung du ma bstan pa’i chos thams cad kyi sa bon gyi 不 善 與 無 記 的 一 切 法 的 種 子 之

3)gzhi yin pas kun gzhi’o // rnam pa gcig tu na de la chos thams

3) 根 本 , 所 以 是 阿 賴 耶 ( 一 切 之 所 依 )。 復 次 , 此 處 一 切 cad8 ’bras bu’i dngos por ’jug cing ’brel ba9 ’am / de chos thams 法 以 結 果 的 性 質 轉 而 關 係 呢 ? 那 是

cad la rgyu’i dngos por ’jug cing ’brel bas na kun gzhi’o //

在 一 切 法 以 原 因 的 性 質 轉 而 關 係 , 所 以 是 阿 賴 耶 。 shes 4)pa’i rang bzhin yin pas na rnam par shes pa’o // kun 是 4) 知 的 自 性 , 所 以 是 識 。

6 底本(北京版)’dri’o。

7 mthun pa’i (德格版)

8 cad + dang (德格版)

9 pa (德格版)

(7)

gzhi ni ming gcig tu na sems zhes kyang bya ste // dge 阿 賴 耶 [ 識 ] 一 名 也 叫 做 心 。

ba dang mi dge ba dang lung du ma bstan pa’i bag chags 累 積 善 與 不 善 與 無 記 的 習 氣

sog10 pa’i phyir ro // yang gcig tu ni11 len pa’i rnam 5)par

之 故 。 又 單 獨 地 也 叫 做 執 持 5)識 ( adanavijbana, 阿 陀 那 識 )。

shes pa zhes kyang bya ste // sems can gyi ris gang12 dang 有 情 類 在 哪 些 場 合 裡 ,

gang du gang dang gang gi lus mngon par ’grub cing skye 感 得 而 生 哪 些 的 身 形 的 話 ,

ba na / lus dang bcas pa’i dbang po gzugs can nye bar len pa 近 取 有 身 者 的 有 色 根 ( = 有 形 色 的 感 覺 器 官 ),

dang / ming nye bar len pa’i phyir nye 6)bar len pa zhes bya 近 取 名 字 , 所 以 叫 做 近 6) 取 (nye bar len pa; upadana)。

ste / ’dod pa dang gzugs yod pa’i khams na ni gnyi ga len13 to 在 欲 界 與 有 色 界 , 取 ( 接 受 ) 二 者 。

// gzugs med pa’i khams na ni ming bzhi ’ba’ zhig len no14 //

在 無 色 界 , 只 取 四 名 。

len pa’i rnam par shes pa yod par lung dang rig15 pas 7)mngon 存 在 阿 陀 那 識 , 由 教 證 ( lung, 經 教 ) 與 理 證 ( rigs pa, 道 理 ) te lung ni dgongs pa nges par ’grel pa las len pa’i rnam

7)顯 示 。 教 證 , 在 《 解 深 密 經 》 說 :「 阿 陀 那 識

par shes pa zab cing phra / sa bon thams cad chu bo bzhin 深 而 且 微 細 , 一 切 種 子 如 瀑 流 落 下 。

du ’bab // bdag tu rtog par gyur na mi rung zhes // ’di ni 若 分 別 執 為 我 則 不 可 , 這 個

10 sogs (德格版)

11 na (德格版)

12 gang dang gang du =無(德格版)

13 lan (德格版)

14 to (德格版)

15 rigs (德格版)

(8)

byis pa rnams la ngas ma 8)bstan / ces16 gsungs pa dang / theg 我 對 諸 凡 愚 不 8)說 。 」 以 及

pa chen po’i chos mngon pa las thog ma med pa17 dus kyi dbyings

《 大 乘 阿 毘 達 磨 經 》 說 :「 無 始 世 來 之 法 界 ,

//chos rnams kun gyi gnas yin te // de yod pas na ’gro kun 是 諸 法 一 切 依 止 。 有 它 所 以 得 諸 趣 ,

dang // mya ngan ’das pa ’ang thob par [264b] ’gyur zhes 以 及 也 證 [ 264b] 得 涅 槃 。 」

gsungs pa yin no // rigs pa ni kun gzhi rnam par shes pa 理 證 , 如 果 沒 有 阿 賴 耶 識 的 話 ,

med na ’khor bar mi rung ste ’khor bar ’gyur ba’i sa bon bag 輪 迴 不 成 立 。 會 輪 迴 的 種 子 ( 生 死 種 )

chags kyi gzhi med par18 ’khor bar mi rung ngo // nyon mongs 之 習 氣 根 本 沒 有 時 , 輪 迴 不 成 立 。

pa yang19 spang20 pa 2)yang kun gzhi med na mi rung ste / ’jug 斷 煩 惱 , 2)也 於 無 阿 賴 耶 [ 識 ] 時 , 不 成 立 。

pa’i rnam par shes pa nyid la ni mi mthun pa’i phyogs dang 在 轉 識 本 身 , 所 治 ( 所 對 治 ) 與

/ gnyen po gnyis dus gcig tu ’byung du mi rung bas nyon 對 治 二 者 , 同 時 產 生 不 可 能 , 所 以 煩

mongs pa mngon du gyur ba21 yang zhes byar ni rnal ’byor pa 惱 儘 管 現 前 , 但 是 瑜 伽 行 者

lam 3)la snyoms par zhugs pa’i tshe nyon mongs pa mngon du

3在 聖 道 上 入 定 時 , 煩 惱 不 可 能

’gyur mi srid sa bon gyi gnas skabs kyi tshe na spang zhes

16 zhes(德格版)

17 pa + ’ang (德格版)

18 pas(德格版)

19 yang 無(德格版)

20 spangs(德格版)

21 pa spang (德格版)

(9)

現 前 。 在 種 子 階 段 ( 分 位 ) 時 , 說 要 斷 除 ,

byar ni gang na nyon mongs pa’i sa bon gnas pa de gnyen 是 何 處 有 煩 惱 的 種 子 ,

pos spang22 dgos no / gnyen po ma gtogs par sa 4)bon gyi gnas 應 該 以 對 治 它 來 斷 除 , 何 況 除 了 對 治 之 外 , 另 外 不 存 在 gzhan med pas de spang du yang mi rung ngo / de lta bas 種 4)子 的 處 所 , 所 以 要 斷 除 它 也 不 成 立 。 因 此 , na kun bzhi rnam par shes pa med na nyon mongs pa spang 如 果 阿 賴 耶 識 不 存 在 的 話 , 不 能 斷 除

du mi rung bas / ’khor ba las ldog pa mya ngan las ’das 煩 惱 , 所 以 從 輪 迴 返 回 也 不 能

pa yang thob23 par mi ’gyur ro // 5) rnam pa gcig tu na kun 獲 得 涅 槃 。5) 復 次 , 如 果 阿 賴

gzhi med du zin na / ’du shes mad24 pa’i snyoms par ’jug pa 耶 [ 識 ] 沒 有 了 的 話 , 在 無 想 定

dang / ’du shes med pa dang / ’gog pa’i snyoms par ’jug 與 無 想 與 滅 盡 定

pa’i dus na ’jug pa’i rnam par shes pa thams cad ’gags 時 , 一 切 轉 識 已 滅

te 6)med pas / de las langs pa’i tshe ci las25 brten nas 而 6)不 存 在 , 所 以 出 自 它 時 , 言 依 何 而

’byung zhes bya ste / de lta bas na kun bzhi rnam par 生 呢 ? 因 此 , 顯 示 著 有 阿

shes pa yod par mngon no / de sems las byung ba du zhig 賴 耶 識 。 若 說 它 具 有

dang ldan ce26 na / kun tu ’gro ba lnga dang ldan no //

22 spangs(德格版)

23 ’thob(德格版)

24 med(德格版)

25 la(德格版)

26 zhe(德格版)

(10)

多 少 心 所 時 , 是 具 有 五 遍 行 的 。

7) tshor ba gsum gyi nang nas ni tshor ba btang snyoms dang 在 三 7)受 內 , 具 有 捨 受 。

ldan te / kun gzhi rnam par shes pa ni lung ma bstan ba27 阿 賴 耶 識 是 無 記 ,

ying la / tshor ba gnyis ni ’dod chags zhe sdang gi rgyu 而 二 受 是 念 、 瞋 之 因 。

yin te / rnam par smin pa bskyed nus pas kun 8)gzhi dang 有 產 生 異 熟 的 能 力 , 所 以 具 有 阿 8)賴 耶

ldan du mi rung ngo // de la bde ba’i tshor ba ni las

[ 識 ] 不 成 立 。 其 中 , 樂 受

dge ba rnams kyi rnam par smin pa yin / sdug bsngal gyi tshor 是 諸 善 業 的 異 熟 ; 苦 受

ba ni mi dge ba rnams kyi rnam par smin pa yin / tshor ba btang 是 諸 不 善 [ 業 ] 的 異 熟 。

snyoms ni dge ba dang mi dge [265a] ba gnyi ga’i rnam 捨 受 說 是 善 與 不 [ 265a] 善 兩 者 的 異 熟

par smin pa zhes ’byung bas / las dge ba dang mi dge ba’i 出 現 , 所 以 善 與 不 善 業 的

rnam par smin pa kun gzhi rnam par shes pa dang ldan pa’i 異 熟 是 具 有 阿 賴 耶 識 的

tshor ba btang snyoms nyid rnam par smin pa yin te / gnyis 捨 受 本 身 之 異 熟 。

ni rnam 2)par smin pa las byung ba’i phyir rnam par smin 兩 者 由 異 2)熟 產 生 之 故 ,

pa zhes btags so // kun gzhi dmigs pa dang rnam par gcod 命 名 ( 施 設 ) 為 異 熟 。 阿 賴 耶 識 所 緣 與 斷 ,

pa ni phra ste mi mngon pas / gzhan gyis mi rtogs pa’i

27 ba(德格版)

(11)

微 細 而 不 明 顯 , 故 依 其 它 不 能 了 解 ,

phyir dmigs pa yongs su ma chad pa dang rnam pa 3)yong su 所 以 完 全 不 斷 所 緣 , 說 是 3)完 全 不

ma chad pa zhes bya ste / dper na nyi ma’i ’od kyi snang 斷 行 相 ( 顯 現 形 色 之 相 )。 例 如 : 若 出 現 太 陽 光 的 照 耀 時 , ba byung na zla ba dang skar ma’i ’od yod bzhin du

如 同 有 月 亮 與 星 星 的 光 ,

mi mngon pa ltar rnam par rtog pa rags pa’i dbang gis 似 不 明 顯 般 , 分 別 因 為 粗 大 , 故

phra ba mi rtogs so // nyon mongs pa can gyi yid kyi sa’i 不 了 解 微 細 。 染 污 意 地 的

4) nyon mongs pa bzhis ma bsgribs la / rnam par smin pa’i 四 4)煩 惱 無 障 覆 , 是 異 熟 的

rang bzhin te rnam par smin pa de las rnam par smin pa 自 性 ; 由 該 異 熟 不 生 起

gzhan mi ’byung / dge ba dang mi dge ba zhes lung du28 bstan 別 的 異 熟 。 說 善 與 不 善 , 是 無 記 ,

du med pa’i phyir ma bsgribs la lung du ma 5) bstan 故 說 是 無 覆

pa zhes bya’o 無 5)記 。

/ bden pa gnyis ni kun rdzob kyi bden pa dang don dam pa’i 二 諦 是 世 俗 諦 與 勝 義

bden pa’o // de la kun rdzob kyi bden pa ni rnam par rtog 諦 。 其 中 , 世 俗 諦 是 具 有 分 別

pa dang bcas pa’i shes pas / chos29 rnams kyi de kho na nyid 的 智 , 所 以 6)不 考 慮 所 能 見 到 諸 法 的 真 實 性

mthong bar bya ba 6)mi rtog30 te / sgrib pas yang dag sgrib31

28 du=無(德格版)

29 tshos(德格版)

30 rtogs(德格版)

(12)

( = 空 性 )。 由 於 障 蔽 , 所 以

ces kyang bya / rnam pa gcig tu na chos thams cad rang 也 稱 做 障 蔽 真 實 。 復 次 , 一 切 法

bzhin med cing stong pa las / phyin ci log gi dngos po skye 無 自 性 且 空 , 而 看 見 生 起 顛 倒

zhing ’byung bar mthong ba la sogs pa ’jig rten gyi tha snyad 的 諸 法 ( 事 物 ) 等 , 只 是 世 間 的 言 說

dang 7)grags32 pa tsam33 du bden pa ste / kun gyis shes pa la 與 7)[ 世 間 ] 共 許 ( 極 成 ) 諦 而 已 。 關 於 一 切 所 知 , bya bar dbu ma’i bstan bcos las kyang bshad do // blo gros mi 在 《 中 論 》 內 宣 說 著 。

zad pas bstan pa la sogs pa’i nang nas kyang ji snyed du

《 無 盡 慧 所 說 經 》 等 之 中 也 載 言 :「 大 約

tshig ’bru dang yi ges bstan pa 8)thams cad ni kun rdzob kyi 以 詞 和 字 所 解 說 的 8)一 切 ,

bden pa’p zhes ’byung ste / mdor na dngos po rnams brtag mi 是 世 俗 諦 。 」 總 而 言 之 , 諸 法 不 堪 耐 考 察

bzod de rang bzhin med kyang ’phral du bya ba byed nus par 而 無 自 性 , 又 立 刻 顯 現 有 行 使 作 用 的 能 力 。

snang ngo34 / de tsam du bden pas kun rdzob kyi bden pa zhes 僅 那 樣 是 真 實 , 故 說 世 俗 諦 。

bya’o [265b] don dam pa’i bden pa ni chos rnams kyi chos nyid

[ 265b] 勝 義 諦 是 諸 法 的 法 性

mi35 skye mi ’gags pa ste / de don kyang yin la dam pa yang 不 生 不 滅 ; 它 既 是 義 而 且 也 是 勝 ,

yin pas don dam pa’o // rnam pa gcig tu na dam pa’i don 故 是 勝 義 。 又 說 成 殊 勝 義 。

31 bsgribs zhes(德格版)

32 gags (德格版)

33 cam(德格版)

34 ste(德格版)

35 mi skye=無(德格版)

(13)

du bshad do // mngos po med par rtog36 pa’i ye shes 2)dam 是 通 達 無 有 實 體 的 2)殊 勝 智 慧

pa’i yul yin pas dam pa’i don te / ’ phags pa chos kyi de 的 對 象 ( = 境 ), 故 是 殊 勝 義 。 聖 者 們 照 見 ( 通 達 )

kho na nyid gzigs pa rnams la de ltar bden pas na / don 諸 法 的 真 實 性 ( = 空 性 ), 是 如 此 諦 實 ( = 真 實 ), 故 dam pa’i bden pa zhes bya’o /

說 是 勝 義 諦 。

/ bdag med pa rnam pa gnyid ni gang zag la bdag med 二 種 無 我 , 是 人 無 我

pa dang 3)chos la bdag med pa’o // de la gang zag la bdag 和 3)法 無 我 。 其 中 ,

med pa ji lta bu zhe na / gang zag ces bya ba ni blo gros 若 說 人 無 我 怎 樣 時 ? 所 謂 人 ,

ngan pa log par rtog pa rnams kyis / lus kyi khong du37 byed 由 劣 慧 、 邪 分 別 [ 人 ] 們 , 把 所 謂 在 身 體 內 , 能 顯 的 pa’i skyes bu bdag ces bya ba / byed pa po dang za ba 4)po 人 我 , 分 別 為 唯 一 常 住 , 有 一 作 者 和 受 用 4)

rtag pa gcig pu zhig yod par brtags nas / sems can dang srog 之 後 , 安 立 眾 生 、 壽 者 ( srog)、

dang gang zag la sogs pa’i sgrar ’dogs38 te / bdag rtag pa gcig 人 等 的 語 言 。[ 那 樣 地 , 分 別 的 人 們 ] 唯 一 常 住 ,

pu zhig yod pas / las gang gis byas pa’i ’bras bu yang des 有 一 我 , 故 依 任 何 業 , 亦 由 他 領 受 所 作 的 果 報 。

myong ngo // 5) gang bcings pa des ’grol lo // gang gis sngon

5)任 何 已 束 縛 , 如 是 ( = 由 他 ) 解 脫 。 誰 以 前 mthong ba des so sor ngo shes so // gang gis bzhag39 ba des dran

36 rtogs(德格版)

37 na(德格版)

38 ’dags(德格版)

(14)

看 見 , 如 是 ( = 由 他 ) 再 認 識 。 誰 已 安 置 , 如 是 ( = 由 他 ) no // gal te bdag rtag pa med de skad cig ma yin du zin

憶 念 。 如 果 總 結 為 沒 有 常 住 的 我 , 是 一 剎 那 的 話 ,

na / byed pa yang gzhan za ba yang 6) gzhan pas / gzhan gyis 作 用 既 是 他 人 , 受 ( = 所 食 ) 也 是 6)他 人 , 所 以 變 成 他 人 byas la gzhan gyis myong bar ’gyur zhing / gzhan bcings la gzhan 所 作 而 由 他 人 領 後 。 而 且 變 成 他 人 已 束 縛 , grol ba la sogs pa’i nyes par ’gyur te / de lta bas na

他 人 解 脫 等 的 過 失 。 是 故 ,

bdag rtag pa gcig pu zhig40 yod par ’dod do // de ni de 主 張 唯 一 常 住 , 有 一 我 。 那 個 那 樣 ltar mi 7) rung ste / rtag pa ni mi ’gyur bas byed pa po 不 7)應 理 ( 不 適 當 )。 常 住 不 變 化 , 所 以 作 者 dang za ba po chos mi mthun pa gnyis su ’gyur mi srid 和 受 用 者 變 成 不 順 ( 不 相 應 ) 的 二 法 , 不 成 立 。 do // rtag pa gcig pu yin pas gang gi41 bcings pa de nyid

[ 我 ] 是 常 住 、 唯 一 , 所 以 說 是 任 何 已 束 縛 本 身 grol la zhes byar yang gong ma lta bu’i skyon yod kyi 解 脫 , 也 有 如 前 面 的 過 失 ; 可 是

steng du sems 8)can thams cad ni mi rtag par mngon sum du 進 而 , 一 切 有 8)情 直 接 呈 現 出 無 常 ,

snang la rtag pa gcig pu ni sus kyang ma mthong bas mngon 且 唯 一 常 住 , 誰 也 看 不 到 , 所 以

sum dang yang ’gal lo // ngo shes pa42 de bzhin du sbyar ro 也 與 直 覺 矛 盾 。 認 識 與 想 起 ( = 憶 念 ), 如 前 所 作 。 // de lta bas na gang zag ces bya ba phung po lnga dang tha 因 此 , 所 謂 人 的 五 蘊 和

39 gzhag pa(德格版)

40 zhig=無(德格版)

41 gis(德格版)

42 ngo shes pa + dang dran pa(德格版)

(15)

dad pa’i rtag pa [266a] gcig pu med pas gang zag la bdag 各 別 的 唯 一 常 住 [ 266a] 不 存 在 , 所 以 說

med pa zhes bya’o // ci ste bdag rtag pa gcig pu de kho na 人 無 我 。 如 果 我 唯 一 常 住 , 正 是

phung po lnga las gzhan ma yin na ni phung po bzhin du skad 只 有 五 蘊 的 話 , 與 蘊 同 樣 地 ,

cig par ’gyur ro // yang na phung 2) po yang bdag bzhin du 變 成 剎 那 。 再 者 , 蘊 2)也 與 我 同 樣 地 ,

rtag par ’gyur ro // phung po bzhin du tha dad du mar 變 成 常 住 。 如 蘊 地 , 變 成 各 別 的 多 ,

’gyur bas / gcig pu mi rung ba’i skyon du yang ’gyur te /de 所 以 也 造 成 唯 一 [ 我 ] 不 合 理 的 過 失 。 ltar na gang zag la bdag med do chos la bdag med pa ji 如 此 時 , 是 人 無 我 。 若 說 法 無 我 lta bu zhe na /chos 3)zhes bya ba ni phung po dang khams 怎 樣 時 , 3)所 謂 法 是 諸 蘊 和 界

dang skye mched rnams te / de dag kyang mdor bsdu na ’dus byas 和 處 ( = 入 )。 那 些 總 而 言 之 , 是 有 為

dang ’dus ma byas dang / gzugs yod pa dang / gzugs med pa’o //

和 無 為 , 以 及 有 色 和 無 色 。

’di rnams kyang gcig dang du ma’i rang bzhin 4)du ma grub pas 這 些 也 4)不 成 立 一 和 多 的 自 性 , 所 以

rang bzhin med pa ste / ji lta zhe na / gzugs rnams dngos 是 無 自 性 。 若 說 怎 樣 ( = 云 何 ) ?

po gcig du gyur na ni gcig pu la cha med pa’i phyir / 諸 色 變 一 物 的 話 , 唯 一 沒 有 部 分 的 緣 故 ,

mthong ba dang ma mthong ba dang zin pa dang ma zin 見 與 未 見 ( 不 見 ), 執 受 和 無 執 受 ,

pa dang / g-yogs 5)pa dang ma g-yogs pa dang la sogs pa’i 蓋 5)和 無 蓋 等 的

bye brag kyang med cing / gom pa gcig gis kyang phyogs thams

(16)

分 別 亦 不 存 在 ; 並 且 是 以 一 步 調

cad du son pa’i rigs so // ci ste cha shas yod par ’dod na 亦 到 達 一 切 方 向 之 正 理 。 如 是 承 認 支 分 ( = 部 分 ) 存 在 時 , ni cha shas kyi43 bshig na / dngos po gcig 6)tu mi ’grub po 支 分 能 分 割 的 話 , 事 物 6)不 成 立 一 。

// rdul phra mo cha med pa yod ces bya bar yang / ji tsam 雖 說 有 極 微 塵 ( = 無 方 分 微 塵 ), 但 是 越 是 du rdul44 yod pa de tsam du lus yod de / rang gi yul du

有 極 微 , 就 越 是 有 形 礙 。 由 於 自 境 ( = 外 境 ) gzhan ’byung ba’i go mi ’byed pas cha shas yod de gcig tu 不 分 別 產 生 其 他 的 間 隙 , 所 以 有 支 分 ( = 部 分 )、 不 成 立 mi ’grub po // gcig 7)mi ’grub na de bsams45 pa’i du46 ma 一 。 7)不 成 立 一 的 話 , 它 聚 集 的 多

yang med de / de ltar de gnyis kyi rang bzhin dang bral bas

也 不 存 在 。 如 此 地 , 它 ( = 色 ) 離 [ 一 和 多 的 ] 二 的 自 dngos po med do // gzugs med pa sems dang sems las byung ba 性 , 故 無 物 ( = 無 性 )。 無 色 的 心 、 諸 心 所 , rnams kyang gcig na ni rang bzhin mi ’gyur 8)bas / dge ba 也 是 一 的 話 , 自 性 不 變 8)化 , 所 以 變 成 善 dang mi dge ba la sogs pa rnam pa mang po yang ’gyur

和 不 善 等 許 多 種 類 ,

du yang47 mi rung la / skad cig pa thams cad kyang skad cig 亦 不 合 理 ; 一 切 的 剎 那 , 亦 變 成 唯 一 的 gcig pur ’gyur te / dus gsum thams cad kyang skad cig gcig 一 剎 那 ; 一 切 的 三 時 , 亦 變 成 共 同 地 tu zad par ’gyur ro // [266b] ci ste cha yod par ’dod 暫 時 而 已 。 [266b]如 果 主 張 有 部 分 時 ,

43 kyis(德格版)

44 rdul + phra mo(德格版)

45 bsags(德格版)

46 du ma →dus (德格版)

47 yang=無(德格版)

(17)

na ni skad cig gi chas bshig na don dam par dngos por 一 剎 那 的 部 分 能 分 割 的 話 ,[ 心 、 心 所 ] 在 勝 義 mi ’grub ste / de ltar gcig tu mi rung ngo // gcig ma grub 上 不 成 立 。 如 此 地 ,[ 成 立 ] 一 不 合 理 。 一 不 成 立 , pas du mar yang mi ’grub ste / de gnyi ga’i rang bzhin dang 所 以 多 也 不 成 立 。 它 ( = 無 色 ) 離 [ 一 和 多 的 ] bral bas dngos 2)po med do // rnam pa gcig tu na ’dus

二 自 性 , 故 無 2) 物 ( = 無 性 )。 復 次 , byas thams cad ni rten cing ’brel par ’byung ba yin te 一 切 的 有 為 , 是 緣 起 ( 緣 生 因 緣 )。

/ gang dag bdag nyid grub pa med kyi rgyu dang rkyen 所 有 我 不 存 在 , 然 而 觀 待 ( 依 賴 ) 因 和 緣 la bltos48 nas ’byung ba de dag ni sgyu ma lta bu 之 後 生 起 。 那 些 [ 諸 有 為 ] 如 幻 ,

yin pas rang bzhin med 3)do // ’dus ma byas nam kha’49 所 以 是 無 自 性 3)。 就 虛 空 等 的

la sogs pa la yang dngos po yod pa zhig yin na ni gcig 無 為 , 若 是 有 某 一 實 有 的 話 , 則 變 成 dang50 du ma’i rang bzhin du ’gyur bas skyon bzlog par 一 和 多 的 自 性 , 故 難 以 防 止 過 失 。

dka’ bar ’gyur ro // de bas na chos thams cad gcig dang 因 此 , 一 切 [ 有 為 和 無 為 ] 法 , du 4)ma’i rang bzhin du ma grub ste / dngos po med pas 一 和 4)多 的 自 性 不 成 立 , 無 實 體 ( = 無 性 ) chos la bdag med pa zhes bya’o /

故 說 是 法 無 我 。

/mtshan nyid gsum ni kun tu51 brtags pa’i mtshan nyid dang 三 相 ( 三 性 ), 是 遍 計 所 執 相 ( 性 )、

48 ltos(德格版)

49 mkha’ (德格版)

50 tu(德格版)

51 du(德格版)

(18)

/gzhan gyi dbang gi mtshan nyid dang / yongs su grub 5)pa’i 依 他 起 相 ( 性 )、 圓 成 5)實 相 ( 性 )。

mtshan nyid do // de la kun brtags pa’i mtshan nyid ni ngo 其 中 , 遍 計 所 執 相 是

bo nyid dam / bye brag tu ming gi brdar btags pa ste / 對 自 性 或 差 別 命 名 ( = 假 名 安 立 );

rten cing ’brel par ’byung ba rang bzhin med pa sgyu ma 是 緣 起 、 無 自 性 ,

tsam du snang ba la / dngos po sna 6)tshogs su mngon 顯 現 成 只 是 幻 , 而 由 於 十 分 喜 愛 各 6) 種 事 物 , par zhen nas / gzung ba dang ’dzin pa dang bcas pa’i chos 所 以 隨 同 所 取 和 能 取 的 法

nan gyis btags pa rnams so // de la ngo bo nyid ni gzugs 努 力 地 命 名 ( = 施 設 ) 的 。 其 中 , 自 性 是 說 色 、 tshor ba ’du shes ’du byed rnam par shes pa zhes bya 受 、 想 、 行 、 識

ba la sogs pa’o // 7) bye brag ni gzugs rtag go / gzugs mi 等 。 7)差 別 謂 : 色 是 常 住 ; 色 是 rtag go / gzugs kun nas nyon mongs pa’o // gzugs rnam par 無 常 ; 色 是 雜 染 ; 色 是

byang ba’o zhes bya ba la sogs pa’o // gzhan gyi dbang gi mtshan 清 淨 等 。 依 他

nyid ni rang mi ’byung gi rgyu 8) dang rkyen gzhan gyi dbang gi52 起 相 , 不 是 自 然 生 , 而 是 依 因 8)和 緣

’byung bas rten cing ’brel par ’byung ba’i chos rnams te / phyi 生 起 , 故 是 緣 起 法 。 雖 nang ni rten cing ’brel par ’byung ba thams cad la bya mod 然 稱 為 外 內 的 一 切 緣 起 ,

kyi / dngos su na sems dang sems las byung ba’i chos [267a]

但 是 具 體 地 稱 為 心 、 心 所 的 [267a],

52 gis(德格版)

(19)

snga ma snga ma la brten te phyi ma phyi ma’byung ba la 緣 前 前 而 後 後 生 起 。

bya’o // yongs su grub pa’i mtshan nyid ni de bzhin nyid dang 圓 成 實 相 , 是 真 如 ( = 空 性 ) 和

mya ngan las ’das pa nyid dang lam mo // de la de bzhin 涅 槃 和 道 。 其 中 , 真 如 nyid ni chos rnams 2)kyi chos nyid ’dus ma byas pa gzung ba 是 諸 法 2) 的 法 性 ; 是 無 為 ;

dang ’dzin pa dang bral ba ste / lam gyi dmigs pa’o // mya 離 所 取 、 能 取 ; 是 道 的 所 緣 ( = 對 境 )。

ngan las ’das pa ni shin tu dri ma med pa’i de bzhin nyid 涅 槃 是 極 為 無 垢 的 真 如 ;

gnas gyur pa’i mtshan nyid de / kun gzhi 3)rnam par shes pa 是 轉 依 性 ( 相 )。 阿 3)賴 耶

rnam par dag nas skye ba dang ’jig pa dang bral ba ’dus 識 清 淨 , 離 生 滅 ,

byas kyi gnod pa med pa ste / lam gyis thob par bya ba’o //

沒 有 有 為 之 害 , 以 道 應 得 。

’di gnyis ni ’dus ma byas pa ste / mi ’gyur ba’i phyir 此 [ 真 如 和 涅 槃 ] 二 者 , 是 無 為 ; 不 變 的 緣 故 ,

’gyur 4)ba med par yongs su grub pa zhes bya’o // lam ni 無 變 4)易 而 稱 為 圓 成 實 。 道

’dus byas te des yang dag par rtog53 pa’i phyir phyin ci ma 是 有 為 , 依 彼 正 確 地 思 惟 ( 思 考 ) 之 故 ,

log par54 yongs su grub pa zhes bya’o // mdor na yongs su 無 顛 倒 而 稱 為 圓 成 實 。 總 而 言 之 , grub pa’i mtshan nyid ni chos rnams 5)kyi de bzhin nyid de / 圓 成 實 相 , 是 諸 法 5)的 真 如 ;

byang chub sems dpa’ rnams kyis / brtson ’grus kyi stobs dang

53 rtogs(德格版)

54 pa(德格版)

(20)

諸 菩 薩 , 依 精 進 力 和

/ yang dag par tshul bzhin yid la byed pa’i stobs kyis rtogs 如 實 如 理 作 意 力

par ’gyur zhing / de rtogs pa goms par byas 6)pa yang dag par 思 惟 ; 而 且 如 實 完 成 該 思 惟 修 6)習 ,

grub pas kyang / bla na med pa yang dag par rdzogs pa’i byang 故 也 如 實 完 無 上 正 等 覺 ( = 阿 耨 多 羅 三 藐 三 chub55 tu yang dag par ’grub pa’o /

菩 提 )。

/ rten cing ’brel par ’byung ba ni rgyu dang bcas / rkyen 緣 起 ( = 緣 生 因 緣 ) 稱 為 有 因 、

dang bcas pa la bya ste / rgyu med rkyen med 7)pa ni ma 有 緣 ; 不 是 無 因 、 無 7)緣 。 yin no // de yang rnam pa gnyis te / phyi dang nang gi’o //

它 也 有 二 種 , 是 外 和 內 的 [ 二 種 ]。

phyi’i rten cing ’brel par ’byung ba la yang rnam pa gnyis te / 外 緣 起 也 有 二 種 ,

rgyu dang ’brel pa dang rkyen dang ’brel pa’o // de la rgyu dang 是 與 因 有 關 和 與 緣 有 關 。 其 中 ,

’brel pa56 ni 8)sa bon las myu gu ’byung ba nas / me tog 與 因 有 關 係 , 是 從 8)種 子 生 出 芽 之 後 ,

las ’bras bu ’byung ba’i bar du’o // rkyen dang ’brel pa ni 到 從 花 產 生 果 實 為 止 。 與 緣 有 關 係 , khams drug ’dus pa las ’bras bu ’byung ba ste / sa’i khams 是 從 六 界 的 聚 集 產 生 果 實 ; [ 六 界 ] 是 dang / chu’i khams dang / me’i [267b] khams dang / rlung gi 地 界 、 水 界 、 火 [267b]界 、 風 界 、

khams dang / nam mkha’i khams dang / dus kyi khams so // nang

55 chub + kyi bar + du(德格版)

56 ba(德格版)

(21)

空 界 、 時 界 。

gi rten cing ’brel par ’byung ba la57 yang rnam pa gnyis te 內 緣 起 也 有 二 種 ,

/ lugs su ’byung ba dang / lugs 2)su mi ’byung ba’o // lugs su 是 順 ( = 流 轉 , anuloma ) 和 2)逆 ( pratiloma)。

’byung ba yang rnam pa gnyis te / rgyu dang ’brel pa dang / rkyen 順 也 有 二 種 , 是 與 因 有 關 和

dang ’brel pa’o // de la rgyu dang ’brel pa58 ni ’di yod pas 與 緣 有 關 。 其 中 , 與 因 有 關 係 , 是 「 此 有 故

’di ’byung ’di skyes pa’i phyir ’di lta59 ba ste / ’di lta 此 有 , 此 生 故 此 生 。 」

ste 3)ma rig pa’i rkyen gyis ’du byed rnams zhes bya nas 即 稱 為 由 於 3) 無 明 的 緣 故 ,[ 有 ] 諸 行 ;

/skye ba’i rkyen gyis rga shi dang / mya ngan dang / smre 由 於 生 的 緣 故 , 發 生 老 死 、 愁 、

sngags ’don pa dang / sdug bsngal ba dang / yid mi bde ba 悲 、 苦 、 憂 、

dang / ’khrug pa rnams ’byung 4)ste / ’di ltar sdug bsngal gyi 惱 4)。 如 此 ,

phung po ’ba’ zhig pa ’di ’byung bar ’gyur ba’i bar du’o //

到 出 現 這 單 獨 的 苦 蘊 為 止 。

de la ma rig pa ni las legs nyes dang / de’i ’bras bu 其 中 , 無 明 是 不 了 解 善 惡 業 , 及 其 果 報 ,

mi shes pa dang / yang dag pa’i don mi 5)shes pa’o // ’du 和 不 5)了 解 真 實 義 。

byed ni las legs nyes byed pa’o // rnam par shes pa ni las 行 是 做 善 惡 業 。 識 是

bsgos pa’i kun gzhi rnam par shes pa skye bar60 thog mar mtshams

57 la =無(德格版)。

58 ba(德格版)

59 lta ba →skye ba(德格版)

(22)

生 業 所 薰 習 的 阿 賴 耶 識 之 最 初 結 生 ( mtshams sbyor ba / pratisamdhi sbyor ba’o // ming dang gzugs ni phung po lngar 6)gyur pa’o61 // skye

, 投 胎 )。 名 、 色 6)是 五 蘊 。

mched drug ni dbang po rnams ’dod62 pa’o // reg pa ni gsum ’dus 六 處 是 諸 根 貪 愛 。 觸 是 [ 根 、 境、 pa’i63 yongs su gcod pa’o // tshor ba ni reg pa las byung ba rnam 識 的 ] 三 聚 集 後 識 別 。 受 是 領 受 從 觸 所 生 起 的 pa gsum myong ba’o // sreg64 pa ni tshor ba la 7)zhen cing mi 三 種 。 愛 是 7)貪 著 ( 貪 戀 、 執 著 ) 受 ngoms pa’o // len pa ni sred bas65 g-yen spyos nas ’dzin cing66 而 不 滿 足 。 取 是 被 愛 所 擾 亂 、 執 持 而

yongs su mi gtong ba’o // srid pa ni len pa las byung ba’i 全 然 不 捨 棄 。 有 是 從 取 所 生 的

las zag pa dang bcas pa’o // skye ba ni srid pa dang ’thun67 pa’i 有 漏 。 生 是 成 就 與 有 一 致 的

8) ’bras bu ’grub pa’o // rga shi ni phung po smin pa dang phung po

8) 果 報 。 老 死 是 蘊 的 成 熟 和 蘊

’jigs68 pa’o // mya ngan ni mi dga’ ba’o // smre sngags ’don pa ni mya 的 滅 。 愁 是 不 喜 ( 憎 惡 )。 悲 是

ngan las byung ba’i tshig tu smra ba’o // sdug bsngal ba ni 從 愁 所 生 的 說 詞 ( = 嘆 息 )。 苦 是

lus la gnod [268a] ba’o69 // ’ba’ zhig po ni bdag gi med pa’o

60 pa’i (德格版)

61 ba’o(德格版)

62 dod(德格版)

63 nas(德格版)

64 sred(德格版)

65 bas g-yen→pas g-yon。

66 zhing(德格版)

67 mthun(德格版)

68 ’jig(德格版)

69 pa’o(德格版)

(23)

損 [268a]害 身 體 。 唯 一 者 是 無 我 所 ( 指 佛 )。

// bcu gnyis po ’di dag ni bya ba gnyis gnyis su nye bar gnas te ma 這 些 的 十 二 [ 支 ], 作 用 是 現 起 為 雙 ( 顯 然 有 二 )。

rig pa ni sems can smongs70 par yang byed do // ’du byed mngon par 無 明 又 做 迷 惑 有 情 ; [ 無 明 ] 又 使 行 發 出

’grub pa’i 2)rgyu yang ’byin to // ’du byed ni ma ’ongs pa’i rnam 生 起 2) 因 (=生 因 )。 行 也 做 感 得 ( 生 起

par smin pa mngon par ’grub par yang byed do // rnam par shes

、 招 引 ) 異 熟 ( = 果 報 ); [ 行 ] 也 使 識 pa mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin to // rnam

發 出 生 起 因 。

par shes pa ni srid pa’i nying mtshams71 3)sbyar ro // ming dang 識 是 有 的 相 3)續 ( 結 生 相 續 , 入 胎 );[ 識 ] 使 名 、

gzugs mngon par ’grub pa’i rgyu ’byin to // ming dang gzugs ni phan 色 發 出 生 起 因 。 名 、 色 又 做 互 相 tshun ston72 par yang byed do // skye mched drug mngon par ’grub pa’i 觀 待 ( 輾 轉 相 待 );[ 名 、 色 ] 又 使 六 處 發 出 生 起

rgyu yang ’byin to // skye mched drug ni 4)rang gi yul rnam par 因 。 六 處 也 顯 示 觀 察 4) 自 境 ; phye ba yang ston to // rig73 pa mngon par ’grub pa’i rgyu yang [ 六 處 ] 也 使 觸 發 出 生 起 因 。

’byin to // rig74 pa ni dmigs pa la rig75 par yang byed do // tshor 觸 又 做 接 觸 所 緣 ( 對 境 ); [ 觸 ] 又 ba mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin to // tshor ba 5)ni yid 使 受 發 出 生 起 因 。 受 5) 也 做 領 du ’ong ba dang / yid du mi ’ong ba dang gnyi76 ga ma yin

70 rmongs(德格版)

71 mthams + kyang(德格版)

72 ltos(德格版)

73 reg(德格版)

74 reg(德格版)

75 reg(德格版)

(24)

受 悅 意 、 不 悅 意 、 二 者 都 不 是 ;

pa myong bar yang byed do // sred pa mngon par ’grub pa’i rgyu [ 受 ] 也 使 愛 發 出 生 起 因 。

yang ’byin to // sred pa ni chags par ’gyur pa’i77 dngos po la mngon 愛 6)又 做 執 著 貪 著 ( 轉 貪 ) 的 財 物 ( par chags par 6)yang byed do // len pa mngon par ’grub pa’i rgyu 物 質 ); [ 愛 ] 又 使 取 發 出 生 起 因 。

yang ’byin to // len pa ni kun nas nyon mongs pas ’ching bar yang 取 也 做 ( 現 ) 因 雜 染 而 束 縛 ;

byed do // srid pa mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin to // srid [ 取 ] 也 使 有 發 出 生 起 因 。

pa ni srid pa’i rgyud gzhan du 7)gnas par yang byed do // skye ba 有 又 做 ( 現 ) 7)依 止 別 的 有 的 相 續 ; [ 有 ] 又 使 mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin to // skye ba ni phung po ’byung 生 發 出 生 起 因 。 生 也 做 ( 現 )

bar yang byed do // dga’78 ba mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin 出 生 蘊 ; [ 生 ] 也 使 老 發 出 生 起 因 。

to //rga ba ni dbang po yongs su 8) ’gyur bar yang byed do // ’chi 老 又 做 ( 現 ) 轉 8) 變 根 ( = 感 覺 器 官 ); [ 老 ] ba mngon par ’grub pa’i rgyu yang ’byin to // ’chi ba ni ’du byed 又 使 死 發 出 生 起 因 。 死 也 做 (

’jig par yang byed do // yongs su ma shes pa rgyun mi ’chad 現 ) 滅 行 ; [ 死 ] 也 使 完 全 遍 知 相 續 發 出 不 斷 的 pa’i rgyu yang ’byin to // chos bcu [268b] gnyis po ’di dag 因 。 這 些 的 十 [ 268b] 二 法

ni yan lag lngar ’gyur te79 // dang po gsum ni ’phen pa’i yan lag

, 變 成 五 支 。[ 即 ] 最 初 的 三 ( 無 明 、 行 、 識 ), 是 能 引

76 gnyi ga→gnyis ka(德格版)

77 ba’i (德格版)

78 rga(德格版)

79 ro(德格版)

(25)

go / de’i ’og ma bzhi ni ’phangs pa’i yan lag go / de’i ’og ma 支 。 其 底 下 的 四 ( 名 色 、 六 處 、 觸 、 受 ), 是 所 引 支 。 其

gsum ni mngon par sgrub pa’i yan lag go / 2) skye ba ni mngon par 底 下 的 三 ( 愛 、 取 、 有 ), 是 能 成 支 。 2) 生 是 現 前

sgrub pa’i yan lag go / rga shi ni nyes dmigs kyi yan lag go / ji 成 就 支 。 老 死 是 過 患 支 。

ltar ’phen ce80 na / ma rig pa yod pas legs nyes byed cing las 若 說 能 引 怎 樣 ? 有 無 明 , 故 做 善 惡 , 而 且

kyi rnam par shes pa la bag chags bsgos nas / 3)de gsum gyis 以 業 識 沾 染 習 氣 之 後 , 依 3)該 三 [ 者 ] ni mar skye ba ’phangs par ’gyur ro // de nas sred pa dang len

, 轉 成 招 引 下 方 生 。 然 後 , 由 愛 、 取 、 pa dang srid pas81 las de bskul nas / tshe mngon par ’grub par 有 引 發 該 業 之 後 , 壽 命 現 成 。

’gyur ro // de nas lang tsho dang srog ’phangs pa ’jig 4)pas nyes 此 後 , 所 招 引 的 年 華 ( 青 春 ) 和 生 命 破 4)滅 , 故 dmigs su ’gyur ro // yang ’di dag ni las dang nyon mongs pa dang 變 成 過 患 。 又 , 這 些 成 為 業 、 煩 惱 、

/tshe dang gsum ’gyur te / ma rig pa dang sred82 pa dang len 壽 命 的 三 [ 支 ]。 無 明 、 愛 、

pa ni nyon mongs pa’o // ’du byed dang srid pa ni las 5) so //

取 是 煩 惱 。 行 、 有 是 業 5)

lhag ma bdun ni tshe ste sdug bsngal zhes kyang bya’o // gsum 其 餘 的 七 是 壽 命 , 也 稱 做 苦 。 從 [ las gnyis ’byung gnyis las bdun ’byung bdun las kyang gsum ’byung 煩 惱 的 ] 三 生 [ 業 的 ] 二 , 從 二 生 [ 壽 命 ] 七 , 從 七 生

ste /thog ma dang tha ma med cing nges pa med par yang 6) ’khor

80 zhe(德格版)

81 pa(德格版)

82 srid(德格版)

(26)

三 。 沒 有 最 初 和 最 後 , 而 且 無 定 地 ( 或 許 ) 又 6) 輪 迴 ro // yang de dag rab gsum du dbye ste / dang po gnyis ni ’das

。 又 , 那 些 ( 它 們 ) 分 別 為 三 [ 時 ]。 起 初 的 二 是 過 pa’o // bar ma83 brgyad ni da ltar bya’o84 // tha ma gnyis85 ma

去 。 中 間 的 八 是 現 在 。 最 後 的 二 是 未

’ongs pa’o // de la ma rig pa dang ’du byed ni ’das pa’i 來 。 其 中 , 無 明 和 行 是 過 去 的

nyon 7)mongs pa dang las te da ltar gyi rgyur gyur ba’o // rnam 煩 7) 惱 ( 無 明 ) 和 業 ( 行 ), 成 為 現 在 的 因 。

pa shes pa dang ming dang gzugs dang skye mched drug dang / reg 識 、 名 色 、 六 處 、 觸 、

pa dang tshor ba ni da ltar gyi ’bras bu’o // srid86 pa dang len 受 是 現 在 的 果 報 。 愛 、 取 、 pa dang srid pa ni 8) da ltar gyi nyon mongs pa dang las te 有 是 8) 現 在 的 煩 惱 ( 愛 、 取 ) 和 業 ( 有 ),

/ ma ’ongs pa’i rgyur ’gyur ba’o // skye ba dang rga shi ni ma 成 為 未 來 的 因 。 生 、 老 死 是

’ongs pa’i ’bras bu’o // rkyen dang ’brel pa87 ni khams drug ’dus pa 未 來 的 果 報 。 與 緣 有 關 係 , 是 從 六 界 的

las phung po ’grub pa ste / sa’i [269a] khams dang / chu’i 聚 集 成 立 蘊 。 [ 六 界 ] 是 地 [ 269a] 界 、 水 界 、

khams dang / me’i khams dang /rlung gi khams dang / nam mkha’i 火 界 、 風 界 、 空 khams dang /rnam par shes pa’i khams so // de la sa’i khams 界 、 識 界 。 其 中 , 地 界 ni lus kyi 2) sra ba’o // chu’i khams ni lus sdud pa dang gsher 是 身 體 的 2) 堅 硬 。 水 界 是 身 體 的 聚 集 和 濕 氣 。

83 pa(德格版)

84 gyi’o(德格版)

85 Gnyis + ni(德格版)

86 sred(德格版)

87 ba(德格版)

(27)

ba’o // me’i88 khams ni lus kyi drod do // rlung gi khams ni lus 火 界 是 身 體 的 暖 氣 。 風 界 是 身 體 kyi g-yo ba’o // nam mkha’i khams ni lus kyi nang sbubs yod pa’o 的 飄 動 。 空 界 是 有 身 體 的 中 空 ( 空 管 )。

// rnam 3) par shes pa’i khams ni rnam par shes pa lnga dang / yid 識 3) 界 是 五 識 和

kyi rnam par shes pa zag pa dang bcas pa’o // rten cing ’brel 有 漏 的 意 識 。

par ’byung ba bstan pas ni mu stegs can rgyu med pa las ’byung 藉 著 宣 說 緣 起 , 破 除 外 道 徒 主 張 從 無 因 生 , bar ’dod pa 4) dang / mi mthun pa’i rgyu las ’byung bar ’dod 4) 與 主 張 從 不 同 因 生 。

pa sel te / rgyu yod pa las ’byung zhing rtag pa ma yin pa 解 說 從 有 因 生 而 不 常 住 、

dang / chad par89 ma yin pa dang / ’pho bar90 ma yin pa dang / 非 斷 [ 見 ]、 不 變 化 、

rgyu chung ngu las ’bras bu 5) chen po ’byung ba dang / de dang 從 小 因 生 5) 大 果 , 與 出 生

’dra ba’i rgyud du ’byung bar ston to // ji ltar rtag pa ma 類 似 那 些 的 相 續 。 若 說 為 什 麼 不 yin zhe na / ’chi ba’i char gtogs pa’i phung po rnams ’gag 是 常 住 ? 滅 屬 於 死 ( 臨 死 ) 的 諸 蘊 , la / skye ba’i char gtogs pa’i phung po rnams 6) ’byung bar ’gyur 轉 而 6) 出 現 臨 生 ( 屬 於 再 生 ) 的 諸 蘊 [ 之 故 ]。

ro // ji ltar chad pa ma yin zhe na / tha ma ’chi ba’i 若 說 為 什 麼 非 斷 ? 滅 最 後 屬 於 死 (

char gtogs pa’i phung po ’gag la / de nyid kyi tshe skye ba’i 臨 死 ) 的 諸 蘊 , 其 本 身 的 壽 命 之 屬 於 再 生

88 me = 無(德格版)

89 pa(德格版)

90 ba(德格版)

(28)

char gtogs pa’i phung po srang mda’i91 ’thon dman bzhin du ’byung 的 蘊 , 如 同 秤 杆 高 低 般

ba’i 7) phyir ro // ji ltar ’pho ba ma yin zhe na / sems can 出 現 的 7) 緣 故 。 若 說 為 什 麼 不 變 化 ? 有 情 gyi ris mi ’dra bar shi ’phos la gzhan du skye ba’i phyir 的 種 類 不 同 , 去 世 時 生 為 其 他 之 故 。

ro // ji ltar rgyu chung ngu las ’bras bu chen po ’byung zhe 若 說 為 什 麼 從 小 因 生 大 果 ?

na // las chung ngu byas pa las 8) ’brass bu chen po’i rnam 從 所 作 ( 已 作 ) 的 小 業 , 領 受 大 8) 果 異 熟 par smin pa myong ba’i phyir ro // ji ltar de dang ’dra 之 故 。 若 說 為 什 麼 出 生 類 ba’i rgyud ’byung zhe na / ji ltar myong bar ’gyur ba’i las 似 那 些 的 相 續 ? 怎 樣 領 受 所 作 ( 已 作 byas pa de ltar myong bar ’gyur ba’i rnam par smin pa

) 的 業 , 就 怎 樣 領 受 所 生 受 的 異 熟 ( = 果 報 ) myong ba’i phyir ro // [269b]lugs su mi ’byung ba ni 之 故 。 [ 269a] 逆 [ 觀 ],

’di ’gags pas ’di ’gag pa ste / ’di ltar ma rig pa ’gags

此 ( 已 ) 滅 故 此 滅 , 即 這 樣 : 從 所 謂 無 明 ( 已 ) pas ’du byed ’gag ces bya ba nas / skye ba ’gags pas rga

滅 故 行 滅 , 到 生 ( 已 ) 滅 故 shi la sogs pa ’gag pa’i bar du’o // 2) ma rig pa ’gags pas 老 死 等 滅 為 止 。 2) 無 明 ( 已 ) 滅 故 , ci yang92 med par93 ’gyur ba ’ang ma yin / rten cing ’brel par 並 非 任 何 事 物 都 不 存 在 ,

’byung bar mi94 ’gyur ba ’ang ma yin gyi / kun nas nyon 也 不 是 不 緣 起 ( 緣 生 因 緣 ), 而 是

91 mda’i ’thon→mda’ mthon(德格版)

92 ’ang(德格版)

93 pa(德格版)

94 mi= 無(德格版)

(29)

mongs pa’i phyogs ’gags nas / rnam par byang ba’i 3) phyogs su ’gyur

( 已 ) 滅 雜 染 的 部 分 之 後 , 變 成 清 淨 的 3) 部 分 。 te / dper na sman bcud kyis len bya ba zos na95 / tshe thung 例 如 : 以 所 取 藥 汁 飲 用 的 話 , 短 命

ba dang nad rnams med par gyur nas / tshe ring ba dang nad96 和 諸 病 消 失 後 , 如 同 獲 得 長 壽 和 med pa skyed97par ’gyur ba bzhin du / ma rig pa ’gags te rig 無 疾 病 般 , 無 明 ( 已 ) 滅 、 明

4) pa byung nas / nyan thos dang rang sangs rgyas kyi ’bras bu grub

4) 出 現 後 , 成 就 聲 聞 和 獨 覺 ( 緣 覺 ) 的 果 ; pa dang / rig pa las byung ba’i bsod nams dang / ye shes 以 及 由 於 從 明 所 生 起 的 福 德 ,

kyi tshogs chen po skong pa’i bye brag gis byang chub sems 和 充 滿 智 慧 的 大 資 糧 之 殊 勝 ,

dpa’i sa nas 5) sar ’phar ba dang / sangs rgyas kyi sa la 從 菩 薩 地 提 升 為 [ 佛 ] 5) 地 ; 在 佛 地 tshogs yongs su rdzogs te / bsgrub pa thams cad mthar phyin 圓 滿 資 糧 。 一 切 的 修 行 得 究 竟 ( 到 nas / yon tan phun sum tshogs pa mtha’ dag brnyes te / ’khor 彼 岸 ) 後 , 獲 得 所 有 的 圓 滿 功 德 , 窮 ba’i mtha’ ji tsam 6) par98 ’gro ba ma lus pa’i don lhun 生 死 際 做 任 運 成 就 一 切 6) 有 情 利 益 ,

gyis grub par mdzad cing / mi gnas pa’i mya ngan las ’das

並 且 是 入 無 住 處 涅 槃 ( 無 住 涅 槃 ) pa la zhugs pa yin no rdzogs99 so // // lta ba’i khyad par

95 nas(德格版)

96 nang(德格版)

97 rnyed(德格版)

98 bar(德格版)

(30)

的 。 圓 滿 ( 完 了 )。 《 見 差 別 》,

mkhan po Ye shes sdes mdzad pa’o100 // //

由 堪 布 ( 親 教 師 ) 智 軍 著 。

99 rdzogs so=無(德格版)

100 mdzad pa’o→mdzad + pa rdzogs so(德格版)

參考文獻

相關文件

2.1.1 簡單的 簡單的 簡單的 簡單的SIC組譯器 組譯器 組譯器

以下 Java 程式執行完後,輸出結果為何?(A)無法編譯,因為 Rectangle 類別不能同時 extends 一個類別且 implemets 一個介面(B)無法編譯,因為 Shapes 類別沒有

估計兩母 體平均數 差時樣本 數的選擇 估計兩母 體比例差

考試科目(編號):日文閱讀與翻譯

公元 383 年 10 月,前秦中路軍主力沿穎水南下,攻佔壽陽,隨即沿淝水西岸 佈防。苻堅見中路軍得勝,遂留下大軍在項城,率領

27   參 見 Robert Shih 的 法 文 翻 譯,Robert Shih (translated and annotated),  Biographies des Moines Éminents (Kao Seng Tchouan) de Houei-Kaio, Leuven: Institut

[r]

 廣州「蕃坊」設有蕃長,蕃坊以自 治為原則,受唐政府的管束。蕃長 由蕃坊的外商推選,并經唐政府認