「三等分角」 與 「特殊方程式求解」
姜添恭 · 鄭昌源
摘要: 一百多年前己有數學家證明無法以尺規作圖法處理著名的 「三等分角問 題」; 在其探討過程中, 卻留下了許多的相關結果。 此篇工作主要在於推廣卡爾丹公 式求解三次多項式方程式的方法, 以求解特殊的奇次多項式; 並且以 「三等分角問 題」 所引發的相關概念探究一般奇次多項式方程式的近似值解。
一 . 前言
「三等分角問題」 (trisection of an angle) 是早在二千四百年前, 古希臘人提出的幾何三 大作圖問題之一。 眾所周知, 1837年數學家凡齊爾己運用代數方法證明了無法以 「尺規作圖法」
將一個己知角三等分。 在此期間, 因為研究 「三等分角問題」 而產生的許多相關或間接相關結果 卻意外地豐富了這片學術園地。 我們也是因為對此問題的再次探究而發現一些特殊方程式的特 別解, 進而推廣為一般奇次多項式方程式的近似值解。
二 . 卡爾丹公式 (Cardan formula)
對於一個一般的三次 (cubic) 多項式方程式,
ax
3
+ bx2
+ cx + d = 0,其中 a, b, c, d, 為實數, 且 a 6= 0, 數學家早在十六世紀已能完整解出此方程式的一般解。 其方 法為: 令 y = x +
3 b a
, 則可得y
3
+ 3py + 2q = 0, (1) 其中,2q = 2b
3
27a
3
− bc 3a2
+ da, 3p = 3ac − b
2
3a2
. 應用卡爾丹公式, 可得方程式 (1) 有解:y
1
= u + v, y2
= ε1
u+ ε2
v, y3
= ε2
u+ ε1
v,39
40
數學傳播29
卷4
期 民94
年12
月其中,
u= 3
r
−q +
q
q2
+ p3
, v = 3r
−q −
q
q2
+ p3
,且 ε
1
與 ε2
為方程式 x2
+ x + 1 = 0 之解, 即 ε1 ,2
= −1 2
±√ 2 3
i。 對於三次多項式方程式, 前 人已有如此明確的解法, 我們有興趣的是將此概念推廣至更高次的多項式方程式。三 . 高次多項式方程式
3.1. 三等分角的靈感
對於一個角 θ, 0
◦
< θ < 360◦
, 雖然無法以尺規作圖法將其三等分; 但, 其三等分角後的 幾何圖形可以提供我們在特殊三次多項式方程式的求解法。 在此, 我們分 (1) 0◦
< θ <180◦
、 (2) 180◦
< θ <360◦
分別探討其三等分角後的幾何圖形。.. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. . .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . ...
...
...
0
-1 1
-1 1
A
1A
2X
1X
2−A/ 2 −X/ 2 X/2 A/2 B X
3X
4...
...
...
. .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .
.. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. .
. .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .
.. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .
...
.. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .
.. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .
...
...
.. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .
. .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . . .. . . .
...
. . . . . . . . . . .. .. . .. . .
. . . . . . . . . .. .. . .. . ... ...
. ...
. .. . . . . . .. . .
.. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. . .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . . . . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. ...
...
...
-1 1
-1 1
...
.. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .
.
... ... ... .
.. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .
. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .
.. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . .. . .. .. .. .
.. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .
.. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. . .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . .. .. . ..
. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . ... .
.. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. . .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . . . . . . . . . . .. .. . .. .
.. .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . . . . . . . . . . .. . .. . .. .
.. .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. .. . .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. . ...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .
... .
. .
A
1A
2X
1X
2−A/ 2 A/2
−X/ 2 X/2
X
3X
4 . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . . . . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . ..... ...
圖 1 圖 2
(1) 0
◦
< θ < 180◦
: 圖 (1) 中, 圓的半徑均為 1, 角 θ 的兩邊分別交圓於點 A1
及點 A2
, 使線段 A1
A2
平行 x 軸, 且兩條三等分角線分別交圓於點 X1
及點 X2
, 令 α = A1
A2
、 β = X1
X2
。 可知, △A1
OX1
、 △X1
OX2
、 △X2
OA2
為三個腰長為 1、 底長為 β 的全等等腰 三角形, 由餘弦定理可知X
1
X3
= X2
X4
= β2
2 ; 且由畢氏定理可得A
1
X3
= X2
X3
= X1
X4
= X4
A2
=s
β
2
−β4
4 ,「三等分角」 與 「特殊方程式求解」
41
A
1
X2
= A2
X1
= 2s
β
2
−β4
4 =
q
4β2
−β4
. 由 A1
B = A1
X1
× cos∠
X1
A1
A2
及餘弦定理可得α 2 − β
2 = A
1
A2
2
+ A1
X1
2
− X1
A2 2
2 × A
1
A2
= α
2
+ β2
(√4β
2
− β4
)2
2α = α
2
− 3β2
+ β4
2α ; 進一步可得 β3
−3β+α = 0。 也就是說, 三等分角之後的圖 (1) 中, 若 α = A1
A2
、 β = X1
X2
, 則長度 β 為三次多項式方程式x
3
− 3x + α = 0的解。 假若我們再引用卡爾丹公式即可得 β 以 α 表示之形式解:
β= 3
s
−α 2 −
r
(α
2)
2
− 1 − 3s
α 2 −r
(α
2)
2
− 1.(2) 180
◦
< θ <360◦
: 同理, 若圖 (2) 中 α = A1
A2
、 β = X1
X2
則可得:β = 3
s
−α 2 +
r
(α
2)
2
− 1 − 3s
α 2 +r
(α
2)
2
− 1.3.2. 五次特別方程式
在前一節中我們引用卡爾丹公式解決三次多項式方程式; 本節主要在於推廣其方法至五次 特別方程式。 對於一個五次的特別方程式
x
5
+ 5bx3
+ 5dx + c = 0. (2) 類似卡爾丹公式的求解方法, 令x= u35 + v35, 得 (u35 + v35)
5
+ 5b(u35 + v35)3
+ 5d(u35 + v35) + c = 0.展開五次方項可得
u
3
+ v3
+ 5u35v35(u95 + 2u56v35 + 2u35v65 + v95) + 5b(u53 + v35)3
+ 5d(u35 + v35) + c = 0, u3
+v3
+5u35v35[(u35+v53)3
− u35v35(u35 + v35)] + 5b(u53 + v35)3
+ 5d(u35 + v35) + c = 0, u3
+ v3
+ 5(u53 + v35)3
[u35v35 + b] + 5(u35 + v35)[d − u65v65] + c = 0.令
u35v35 + b = 0, d− u65v65 = 0,
42
數學傳播29
卷4
期 民94
年12
月則得 u
3
+ v3
+ c = 0 及 d = b2
。 於是 (2) 式成為x
5
+ 5bx3
+ 5b2
x+ c = 0. (3) 由 u3
+ v3
= −c 及 u35v35 = −b 得(u
3
− v3
)2
= (u3
+ v3
)2
− 4u3
v3
= c2
+ 4b5
. 因此, u3
− v3
= ±√c
2
+ 4b5
。 取正值可得 u3
= 12[−c +√
c
2
+ 4b5
], v3
= 12[−c −√
c
2
+ 4b5
], 即u35 = 5
s
−c 2+
r
(c
2)
2
+ b5
, v35 = 5s
−c 2−
r
(c
2)
2
+ b5
. 於是解得 (3) 式之一組解為x= u35 + v35. 若令 s = u35, t = v35, 則可證得另外四組解為
ωs+ ω
4
t, ω2
s+ ω3
t, ω3
s+ ω2
t, ω4
s+ ωt.其中,
ω = −1 +√ 5
4 +
q
10 + 2√ 5 4 i 為 1 + x + x
2
+ x3
+ x4
= 0 之一根。註一: 當 (
c 2
)2
+ b5
≤ 0 時, 式子 (3) 有五個實根。 當 (c 2
)2
= b5
= 0 時, 式子 (3) 有五 重根 0。 當 (2 c
)2
+ b5
>0 時, 式子 (3) 有一實根及四複數根。註二: 對類似於式子 (3) 的更高次的特殊奇次多項式方程式 (七次、 九次、 十一次、· · ·) 我 們也能找到其解; 如七次特殊多項式方程式
x
7
+ 7bx5
+ 14b2
x3
+ 7b3
x+ e = 0, 我們有解為:x
1
= u + v, x2
= ωu + ω6
v, x3
= ω6
u+ ω1
v, x4
= ω2
u+ ω5
v, x5
= ω5
u+ ω2
v, x6
= ω3
u+ ω4
v, x7
= ω4
u+ ω3
v,其中,
u= 7
s
−e 2 +
r
(e
2)
2
+ b7
, v = 7s
−e 2−
r
(e
2)
2
+ b7
, ω7
= 1.—本文作者姜添恭為自由業工作者, 鄭昌源為台南縣國小教師—