• 沒有找到結果。

¢ 從 Cauchy 不 等 式的 一種證 法 談起

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "¢ 從 Cauchy 不 等 式的 一種證 法 談起"

Copied!
9
0
0

加載中.... (立即查看全文)

全文

(1)

Cauchy 不等式的一種證法談起

秦慶雄 · 範花妹

在不等式的證明方法中, 讀者一定了解 Cauchy 不等式的一種證法:

記 M = Xn

i=1

a2i, N = Xn

i=1

b2i, 當 MN = 0 時, ³Xn

i=1

a2i

´³Xn

i=1

b2i

´

=

³Xn

i=1

aibi

´2

; 當 M N 6= 0 時, 則

2 = M M + N

N = Xn

i=1

a2i

M +

Xn i=1

b2i

N =

Xn i=1

a2i M +

Xn i=1

b2i N

Xn i=1

2|aibi|

√M N = 2

Xn i=1

|aibi|

√M N ,

即 2 ≥ 2

Xn i=1

|aibi|

√M N , 整理得

³Xn

i=1

a2i

´³Xn

i=1

b2i

´³Xn

i=1

|aibi|´2

.

所以, ³Xn

i=1

a2i

´³Xn

i=1

b2i

´³Xn

i=1

aibi

´2

.

筆者稱此法為構造 “數字” 法, 本文結合算術—幾何平均不等式, 推廣此法的使用範圍, 簡 證或推廣了幾個著名或新穎的不等式:

例1: 已知 a, b, c ∈ R+, 試證明:

(a2+ ab + b2)(b2+ bc + c2)(c2+ ca + a2)≥ (ab + bc + ca)3 (1)

85

(2)

證明: 記 M1 = a2+ ab + b2, M2 = b2+ bc + c2, M3 = c2+ ca + a2,則 3 = M1

M1 +M2 M2 + M3

M3

= a2+ ab + b2

M1 +b2+ bc + c2

M2 + c2+ ca + a2 M3

=

³ a2 M1 + c2

M2 + ca M3

´ +

³ ab M1 + b2

M2 + a2 M3

´ +

³ b2

M1 + bc M2 + c2

M3

´

3ca

3

M1M2M3 + 3ab

3

M1M2M3 + 3bc

3

M1M2M3

= 3(ab + bc + ca)

3

M1M2M3 , 即 3 ≥ 3(ab + bc + ca)

3

M1M2M3

, 整理得

M1M2M3 ≥ (ab + bc + ca)3,

也就是 (a2+ ab + b2)(b2+ bc + c2)(c2+ ca + a2)≥ (ab + bc + ca)3,從而, (1) 式得證。

例 2: 若 a1, a2, . . . , an 為滿足 Xn

i=1

ai = 1 的正數, λ ≥ 1 n2, 則

³

a1+ λ a2

´³

a2+ λ a3

´· · ·³

an+ λ a1

´³1 n + nλ

´n

(2)

證明: 記 M1 = a1+ λ

a2, M2 = a2+ λ

a3, . . . , Mn= an+ λ a1, 則 n = M1

M1 +M2

M2 +· · · +Mn Mn

=

a1 + λ a2 M1 +

a2 + λ a3

M2 +· · · +

an+ λ a1 Mn

=

³ a1 M1 + a2

M2 +· · · + an Mn

´ +

³ λ a2 M1 +

λ a3

M2 +· · · + λ a1 M3

´

≥n· n

a1a2· · · an

n

M1M2· · · Mn

+

n

a1a2· · · an

n

M1M2· · · Mn

,

= n

³

n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an

´

n

M1M2· · · Mn

(3)

即 n ≥ n

³

n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an

´

n

M1M2· · · Mn

, 整理得

M1M2· · · Mn³

n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an

´n

,

即 ³

a1+ λ a2

´³

a2+ λ a3

´· · ·³

an+ λ a1

´³

n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an

´n

.

因此, 要證明 ³

a1+ λ a2

´³

a2+ λ a3

´· · ·³

an+ λ a1

´³1 n + nλ

´n

成立, 只需要證明 ³

n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an

´n

³1 n+ nλ

´n

成立, 即證明 n

a1a2· · · an+ λ

n

a1a2· · · an 1

n + nλ⇔³1 n n

a1a2· · · an

´

(nλ− n

a1a2· · · an)≥ 0,

由 1 n =

Xn i=1

ai n n

a1a2· · · an, 和 nλ ≥ n · 1 n2 = 1

n 知, 上式成立。

從而, (2) 式得證, 由證明過程可知, 當且僅當 a1 = a2 =· · · = an 時, (2) 式取等號。

重複上述證明過程, 我們順勢可得 (2) 式的一個類似:

命題: 若 a1, a2, . . . , an 為滿足 Xn

i=1

ai = 1 的正數, λ ≥ 1 n2,則

³

a1+ λ a1

´³

a2+ λ a2

´· · ·³

an+ λ an

´³1 n + nλ

´n

(3) (3) 式推廣了 2008 年南京大學自主招生試題中的一道不等式:

設 a, b, c ∈ R+ 且 a + b + c = 1, 求證

³ a + 1

a

´³ b + 1

b

´³ c + 1

c

´ 1000 27 . 例 3: 設 a1, a2, . . . , an−m , m, n∈ N+, n− m ≥ 3, 則

(an1−am1 +n−m)(an2−am2 +n−m) · · · (ann−m−amn−m+n−m) ≥ (a1+a2+· · ·+an−m)n−m, (4) 證明: 當 ai > 0 (i = 1, 2, . . . , n− m) 時, 有

(ani−ami + n−m)−(ani−m+ n−m−1) = ani−m(ami −1)−(ami −1) = (ani−m−1)(ami −1) ≥ 0.

(4)

故, 要證 (an1−am1 +n−m)(an2−am2 +n−m) · · · (ann−m−amn−m+n−m) ≥ (a1+a2+· · ·+

an−m)n−m, 只需要證 (an−m1 + n− m − 1)(an−m2 + n− m − 1) · · · (ann−m−m+ n− m − 1) ≥ (a1+ a2+· · · + an−m)n−m. 記 Mi = ani−m+ n− m − 1 (i = 1, 2, . . . , n − m), 則

n− m = M1 M1 +M2

M2 +· · · +Mn−m Mn−m

= an1−m+ n− m − 1

M1 +an2−m+ n− m − 1

M2 +· · · + ann−m−m+ n− m − 1 Mn−m

=

³an1−m M1 + 1

M2 +· · · + 1 Mn−m

´ +

³ 1

M1 + an2−m

M2 +· · · + 1 Mn−m

´ +· · · +

³ 1 M1 + 1

M2 +· · · + ann−m−m Mn−m

´

(n− m)a1

n−m

M1M2· · · Mn−m + (n− m)a2

n−m

M1M2· · · Mn−m +· · · + (n− m)an−m

n−m

M1M2· · · Mn−m

= (n− m)(a1+ a2+· · · + an−m)

n−m

M1M2· · · Mn−m

,

即 n − m ≥ (n− m)(a1+ a2+· · · + an−m)

n−m

M1M2· · · Mn−m

, 整理得

M1M2· · · Mn−m ≥ (a1+ a2+· · · + an−m)n−m,

也就是 (an1−m+ n− m − 1)(an2−m+ n− m − 1) · · · (ann−m−m+ n− m − 1) ≥ (a1+ a2 +

· · · + an−m)n−m, 從而, (4) 式得證。

例 4: 在任意 4ABC 中, 若 n ∈ N+, 則有 cos2nA

sin2B + sin2C + cos2nB

sin2C + sin2A + cos2nC

sin2A + sin2B 1

22n−1, (5) 證明: 當 n = 1 時, 即為 (6), 也就是

cos2A

sin2B + sin2C + cos2B

sin2C + sin2A + cos2C

sin2A + sin2B 1

2 = 1 22×1−1. 當 n ≥ 2 時, 記

M = cos2nA

sin2B +sin2C+ cos2nB

sin2C +sin2A+ cos2nC

sin2A+sin2B, N = 2(sin2A+sin2B+sin2C),

(5)

n = M M + N

N + 1 +| · · · + 1{z }

(n−2)1

=

cos2nA

sin2B + sin2C + cos2nB

sin2C + sin2A + cos2nC sin2A + sin2B M

+2(sin2A + sin2B + sin2C)

N + 1 +| · · · + 1{z }

(n−2)1

=

à cos2nA sin2B+sin2C

M +sin2B + sin2C

N + 1

3+· · · +1

| {z 3}

(n−2)13

!

+

à cos2nB sin2C+sin2A

M +sin2C + sin2A

N + 1

3+· · · +1

| {z 3}

(n−2)13

!

+

à cos2nC sin2A+sin2B

M + sin2A + sin2B

N +1

3 +· · · + 1

| {z 3}

(n−2)13

!

n cos2A

n

3n−2M N + n cos2B

n

3n−2M N + n cos2C

n

3n−2M N

= n(cos2A + cos2B + cos2C)

n

3n−2M N . 即 n ≥ n(cos2A + cos2B + cos2C)

n

3n−2M N , 整理得 M (cos2A + cos2B + cos2C)n

3n−2[2(sin2A + sin2B + sin2C)] = (cos2A + cos2B + cos2C)n 3n−2[6− 2(cos2A + cos2B + cos2C)]

= (cos2A + cos2B + cos2C)n−1 3n−2

³ 6

cos2A + cos2B + cos2C − 2´.

由常見三角不等式 cos2A + cos2B + cos2C 3 4, 得到

M

³3 4

´n−1

3n−2

³ 6÷ 3

4 − 2´ = 1 22n−1,

(6)

也就是, 當 n ≥ 2 時, cos2nA

sin2B + sin2C + cos2nB

sin2C + sin2A + cos2nC

sin2A + sin2B 1 22n−1. 綜上, (5) 式得證。

註: 上述命題推廣了由劉健老師提出, 許康華老師在文 [1] 中證明了的如下命題:

在任意 4ABC 中, 有 cos2A

sin2B + sin2C + cos2B

sin2C + sin2A + cos2C

sin2A + sin2B 1

2. (6)

例 5: 設 ai ≥ 0, bi > 0 (i = 1, 2, . . . , n), l∈ N, k ∈ N+, 則

Xn i=1

al+ki bli

³Pn i=1

ai

´l+k

nk−1

³Pn i=1

bi

´l. (7)

證明: 記 M = Pn

i=1

al+ki bli , N =

Pn i=1

bi,則

l + k = M M + lN

N + 1 +| · · · + 1{z }

(k−1)1

= Pn i=1

al+ki bli

M + l Pn i=1

bi

N + 1 +| · · · + 1{z }

(k−1)1

= Xn

i=1

³al+kibl i

M + bi

N +· · · + bi

| {z N}

lbiN

+ 1

n +· · · + 1

| {z n}

(k−1)1n

´

Xn

i=1

(l + k)ai

l+k

nk−1M Nl =

(l + k) Xn

i=1

ai

l+k

nk−1M Nl,

即 l + k ≥

(l + k) Xn

i=1

ai

l+k

nk−1M Nl, 整理得 nk−1M Nl ³Pn i=1

ai

´l+k

, 即 M ≥

³Pn i=1

ai

´l+k

nk−1Nl 。 從而 有 Pn

i=1

al+ki bli

³Pn i=1

ai

´l+k

nk−1

³Pn i=1

bi

´l

(7)

註: 例 5 推廣了著名的 Radon 不等式。

例 6: 設 ai > 0 (i = 1, 2, . . . , n), k > 0, n≥ 3, 且 m, n ∈ N+, 則 am1

a2+ a3+· · · + an−1+ kan + am2

a3+ a4+· · · + an+ ka1 +· · ·

+ amn

a1+ a2+· · · + an−2+ kan−1 (a1+ a2+· · · + an)m−1

nm−2(n− 2 + k) (8) 證明: 記

M = am1

a2+· · · + an−1+ kan + am2

a3+· · · + an+ ka1 +· · · + amn

a1+· · · + an−2+ kan−1, N = (n− 2 + k)(a1+ a2+· · · + an),

m = M

M +N

N + 1 +| · · · + 1{z }

(m−2)1

=

am1

a2+· · · + an−1+ kan + am2

a3+· · · + an+ ka1 +· · · + amn

a1+· · · + an−2+ kan−1 M

+(a2+· · ·+an−1+kan)+(a3+· · ·+an+ka1)+· · ·+(a1+· · ·+an−2+kan−1) N

+ 1 +| · · · + 1{z }

m−21

=

³ am1

a2+· · · + an−1+ kan

M +a2+· · · + an−1+ kan

N + 1

n +· · · + 1

| {z n}

m−2n1

´

+

³ am2

a3+· · · + an+ ka1

M +a3+· · · + an+ ka1

N + 1

n +· · · + 1

| {z n}

m−2n1

´ +· · ·

+

³ amn

a1+· · · + an−2+ kan−1

M + a1+· · · + an−2+ kan−1

N + 1

n +· · · + 1

| {z n}

m−2n1

´

ma1

m

nm−2M N + ma2

m

nm−2M N +· · · + man

m

nm−2M N = m(a1+ a2+· · · + an)

m

nm−2M N ,

(8)

即 m ≥ m(a1+ a2+· · · + an)

m

nm−2M N , 整理得 MN ≥ (a1 + a2+· · · + an)m

nm−2 , 即 (n − 2 + k)(a1+a2+· · ·+an)M (a1+ a2+· · · + an)m

nm−2 ,也就是 M ≥ (a1+ a2+· · · + an)m−1 nm−2(n− 2 + k) 。 從而, (8) 式得證。

例 7: 已知 0 < x < π

2, a, b 均為正實數, m, n ∈ N+, 求函數 y = a

sinmn x+ b

cosmn x 的最小 值。

解:

2m+n= 2ma

y sinmn x + 2mb

y cosmn x + n cos2x + n sin2x

= a

y sinmn x +· · · + a y sinmn x

| {z }

2m

+ sin| 2x +· · · + sin{z 2x}

nsin2x

+ b

y cosmn x+· · · + b y cosmn x

| {z }

2m

+ cos| 2x +· · · + cos{z 2x}

ncos2x

≥(2m + n) · 2m+na y sinmn x

´2m

· (sin2x)n +(2m + n)· 2m+n

b y cosmn x

´2m

· (cos2x)n

=(2m + n)2m+na

y

´2m

+ (2m + n)2m+nb

y

´2m

=(2m + n)·

2m+n

a2m+ 2m+n b2m

2m+np

y2m ,

即 2m+n ≥ (2m+n)·

2m+n

a2m+ 2m+n b2m

2m+np

y2m ,整理得 y ≥ 2m

2m+n

a2m+ 2m+n b2m

´2m+n

,

當且僅當 a

y sinmn x = sin2x, b

y cosmn x = cos2x, 即 tanmn+2x = a

b, 也就是 x = arctan

2m+n

a b

´m

時取等號。

所以, 函數 y = a

sinmn x + b

cosmn x 的最小值 ³

a2m+n2m + b2m+n2m

´2m+n

2m

(9)

鏈接練習:

1. 在 4ABC 中, 若 a > 0, n ∈ N+, 且 n ≥ 2, 則有 cos2nA

a + cos2A + cos2nB

a + cos2B + cos2nC

a + cos2C 3 4n−1(4a + 1). 2. 已知 a1 > a2 >· · · > an, k∈ N+, 則

1

(a1− a2)2k−1 + 1

(a2− a3)2k−1 +· · · + 1

(an−1− an)2k−1 (n− 1)2k (a1− an)2k−1. 3. 若 a1, a2, . . . , an 滿足 Pn

i=1

ai = S 的正數, 且 α > 0, λ ≥ ³S n

´

, b1, b2, . . . , bna1, a2, . . . , an 的一個排列, 則

³

aα1 + λ bα1

´³

aα2 + λ bα2

´· · ·³

aαn+ λ bαn

´S n

´α

+ λ

³n S

´αin

.

參考文獻

1. 許康華, 一個三角形不等式的證明: 幾何不等式在中國, 南京: 江蘇教育出版社, 1996, 43-45頁。

—本文作者任教中國雲南省大理州漾濞縣第一中學(高中部)—

參考文獻

相關文件

柯西不等式、 排序不等式、 柴比雪夫不等式、 布奴利不等式、 三角不等式、 詹森不等 式、 變數代換法、 數學歸納法、 放縮法、 因式分解法、 配方法、 比較法、 反證法、

[r]

[r]

[r]

[r]

[r]

山不在高, 有仙則名; 水不在深, 有龍則 靈 。 數學也是如此, 常常我們只為了尋求很難 的問題而將周遭切身的真理疏忽了, 以致淪 為耍雜技, 訓練有素的猴子, 或者最後一無所 有。

[r]