• 沒有找到結果。

第四章 實驗結果與討論

4.4 結論

吾人共沉積Ge 與 N2O/Ar 於 11 K 的樣品靶面上,觀測此反應生成物的 吸收峰及研究其光解路徑。吾人分別指派較強的吸收峰1443.7、1102.4 及 784.0 cm−11GeNNO 之ν1、ν2、ν3;較弱的吸收峰1238.1/1239.7/1241.8 及 2859.2 cm−1分別為1GeNNO 之ν3 + ν4及2ν1。而吾人指派另外兩組較弱的雙 重峰:(1) 1255.5/1259.3 cm−13GeONN 的ν2振動模;(2) 1486.4/1488.9 cm−1 為cyc-1Ge-η2(NN(O))的ν1振動模。實驗觀測到之振動波數、相對紅外光譜 線強度、15N-同位素比例皆與理論計算相符合。Ge 與 N2O 產生3GeNNO 後,

經由系統間轉換緩弛至更穩定的 1GeNNO 為反應的主要途徑,1GeNNO 經 光解反應後皆生成最穩定產物1GeO。

3000 2500 2000 1500 1000 0.0

0.5 1.0 1.5 2.0 2.5

14 N14 NO

14 N14 NO 14 N14 NO 14 N14 NO

14 N14 NO 1443.7 1241.8 / 1239.7 / 1238.11259.3 / 1255.5

1488.9 / 1486.4

absorbance

wavenumber/cm

-1

(a) (b)

2859.2 1102.4 784.0H 2O

CO 2 GeCO GeH 2

CO GeH 4

  圖4-1 Ge 與 N2O 反應之紅外光譜比較圖:(a) N2O /Ar (ratio 1:300)沉積於 11

K 樣品靶面 5 分鐘之紅外光譜;(b)共同沉積 Ge 原子與 N2O /Ar (ratio 1:300)於 11 K 樣品靶面一小時。Ge 與 N2O 反應生成之吸收峰以數 字標示,其餘鍺與不純物之吸收峰以名稱標示。

1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800

1241.8 /1239.7 /1238.11259.3 /1255.5 784.0

1443.7 1102.4

absorbance

wavenumber/cm

-1

14N14NO

972.8

977.5 976.4 975.1

980.0

0.00 1490 0.02 0.04 0.06 0.08 0.10 0.12 0.14

1270 1260 1250 1240 1230 1220

Ge+N2O difference spectrum 254 nm (5min) difference spectrum 525 nm (30min)

absorbance

wavenumber/cm

-1

1488.9 1486.4 1259.3 1255.5 1241.8 1239.7 1238.1

  圖4-3 以不同波長之光波光解 Ge 與 N2O 之反應產物,於 1220−1495 cm-1

光區的差異光譜。(a)共同沉積 Ge 與 N2O 後之紅外光譜;(b)經由 248 nm 雷射之光波光解 Ge 與 N2O 之反應產物;(c)經由波長長於 525 nm 之光波光解Ge 與 N2O 之反應產物。根據對不同波長光解的消長之 不同,吾人將新吸收峰由右至左分為A、B 及 C 組。

圖4-4 經過 248 nm 雷射或中壓汞燈之光波光解產物15N-GeN2O 之差異光譜。

此三根為 1GeNNO 的主要吸收峰:(a) Ge + 14N14NO;(b) Ge + 15N14NO;

(c) Ge + 14N15NO;(d) Ge + 15N15NO。位於 975 cm-1之五重峰為前人 指派過的 GeO。

1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800

-1

圖4-5 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p)理論計算所得 GeN2O 之同分異構物的能量與幾何結構。鍵長單位為Å,鍵角單位為 degrees,相 對能量單位為kJ mol-1。B3LYP/6-311+G(d,p)之結果列於括號中。

(1) 1GeNNO

(5) 1GeONN

ΔE = 85.5 (87.4)

r(GeO) = 2.513 (2.543) [2.545]

r(ON) = 1.198 (1.197) [1.197]

r(NN) = 1.115 (1.120) [1.120]

∠GeON = 113.0 (116.4) [117.5]

∠ONN = 177.9 (178.7) [178.9]

(6) 3GeONN

ΔE = −9.7 (−10.7)

r(GeO) = 2.627 (2.636) [2.641]

r(ON) = 1.191 (1.192) [1.192]

r(NN) = 1.117 (1.122) [1.222]

∠GeON = 119.1 (123.1) [123.4]

∠ONN = 179.5 (179.7) [179.7]

(7) 1GeNON ΔE = 122.7 (118.7)

r(GeN) = 1.683 (1.684) r(NO) = 1.961 (1.974) r(ON) = 1.110 (1.113)

∠GeNO = 162.3 (162.8)

∠NON = 119.8 (119.9)

圖4-6 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p)理論計算所得之過渡 態TS1 到 TS8 的能量與幾何結構。鍵長單位為 Å,鍵角單位為 degrees,相 對能量單位為kJ mol-1。B3LYP/6-311+G(d,p)之結果列於括號中。

(1) TS1

(5) TS5

3GeNNO (-28.4)-37.7 TS6

TS4

B3LYP/aug-cc-pVTZ and B3LYP/ 6-311+G(d,p) (in parentheses).

3Ge + N2O 0.00

圖4-7 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p) 理論計算所得 GeN2O 之位能面。相對能量單位為 kJ mol-1。B3LYP/6-311+G(d,p)之結果列於 括號中。

  圖4-8 共同沉積 Ge 與 15N 同位素取代之 N2O (N2O /Ar = 1/200)後,位於

2800−2870 cm-1光區的紅外光譜:(a) Ge + 14N14NO,(b) Ge + 15N14NO,

(c) Ge + 14N15NO,(d) Ge + 15N15NO。如圖所示,為 1GeNNO 的 2ν1

吸收峰。

2870 2860 2850 2840 2830 2820 2810 2800 0.0

0.1 0.2 0.3

0.4 (d)

(c) (b) (a)

2808.0

2816.6

2850.9

2859.2

absorbance

wavenumber/ cm

-1

 

1280 1260 1240 1220

0.0

1237.11240.6 1219.11220.81222.7

1231.21232.51234.5

1241.8

1250.91254.6 1244.6

1255.51259.3 1238.11239.71241.8

absorbance

wavenumber/ cm

-1

圖 4-10 共同沉積 Ge 與15N 同位素取代之 N2O (N2O /Ar = 1/200)後,位於 1450−1500 cm-1光區的紅外光譜:(a) Ge + 14N14NO,(b) Ge +

15N14NO,(c) Ge + 14N15NO,(d) Ge + 15N15NO。如圖所示,吾人指 派此微弱的雙重吸收峰為cyc-1Ge-η2(NN(O))的ν1吸收峰。

1500 1490 1480 1470 1460 1450

0.0 0.1 0.2 0.3

0.4 (d)

(c)

(b) (a)

1454.11456.41456.21458.7

1484.21486.71486.41488.9

abs orbanc e

wavenumber/ cm

-1

表4-1 實驗觀測之共沉積 Ge 與 N2O/Ar (1/200)於 11 K 的樣品靶面所產 生的新吸收峰振動波數(cm−1)。

group species mode 14N14NO 15N14NO 14N15NO 15N15NO

A 1GeNNO ν1 1443.7 1440.2 1421.6 1417.7 ν2 1102.4 1074.7 1096.8 1069.4 ν3 784.0 778.7 768.1 762.7 ν3 + ν4 1241.8a 1234.5a 1222.7a 1215.1a

1239.7 1232.5 1220.8 1213.1

1238.1 1231.2 1219.1 1211.3

1 2859.2 2850.9 2816.6 2808.0 B 3GeONN ν2 1259.3 1244.6 1254.6 1240.6

1255.5 1241.8 1250.9 1237.1

C cyc-1Ge-η2(NN(O)) ν1 1488.9 1486.7 1458.7 1456.4

1486.4 1484.2 1456.2 1454.1

a第一列及第二列分別為70Ge 與72Ge-N2O,第三列為無法解析開之73Ge 與

74Ge- N2O。

表4-2 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p)理論計算得到 GeN2O 的同分異構物之能量、零點能量及相對能量。

species energy + 2261a zero- point energy relative energyb

/hartree /hartree /kJ mol1

3Ge + N2O −0.73483 0.01110 0.0

(−0.60523) (0.01115) (87.4)

1GeNON −0.68811 0.00856 122.7

(−0.59330) (0.00859) (118.7)

1GeO + N2 −0.91432 0.00785 −471.3 (−0.81605) (0.00780) (−466.2)

3GeO + N2 −0.77835 0.00719 −114.3 (−0.67909) (0.00711) (−106.6)

2GeN + 2NO −0.68460 0.00665 131.9 (−0.58932) (0.00665) (129.1) a 已校正過零點能量。理論計算出3Ge −2077.00796 (−2076.93129)、N2O

−184.72687 (−184.70722)、N2 −109.56501 (−109.55412)、2NO −129.93876 (−129.92715)、2GeN −2131.74584 (−2131.66217)、1GeO −2152.34931 (−2152.26193)、3GeO −2152.21334 (-2152.12496)。單位:Hartree b 設 Ge + N2O 為相對能量之 0 點。

c 括號中為 B3LYP/ 6-311+G(d,p)計算之結果。

表4-3 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p)計算出每個同分異構 物的振動波數(vibrational wavenumbers)、紅外光譜強度(IR intensities)、

15N-同位素比例(isotopic ratio)。

νi sym. mode absorption isotopic ratioa σ/cm-1 IR int. 15N14NO 14N15NO 15N15NO

(1193.9) (20.0) (0.9823) (0.9880) (0.9699)

(510.1) (24.7) (0.9936) (0.9780) (0.9715) ν5 A GeO stretch 146.8 17.9 0.9951 0.9982 0.9931

ν2 A NNO s-stretch 1295.8 113.9 0.9881 0.9979 0.9864 (1302.1) (110.4) (0.9879) (0.9981) (0.9863) ν3 A NNO bend 601.4 3.3 0.9943 0.9773 0.9715 (576.8) (3.0) (0.9944) (0.9773) (0.9716) ν4 A out-of-plane 593.6 4.2 0.9939 0.9771 0.9709

deformation (559.5) (5.9) (0.9940) (0.9771) (0.9710) ν5 A GeO stretch 115.6 8.0 0.9969 0.9974 0.9942

(114.1) (6.5) (0.9970) (0.9970) (0.9939) ν6 A GeONN bend 56.4 0.2 0.9842 0.9951 0.9797

(53.7) (0.2) (0.9832) (0.9957) (0.9791) (7) 1GeNON

ν1 A' terminal NO 2000.2 1305.7 1.0000 0.9819 0.9819 stretch (2014.6) (1337.8) (1.0000) (0.9819) (0.9819) ν2 A' GeN stretch 976.8 261.7 0.9711 1.0000 0.9711

(968.5) (252.5) (0.9710) (1.0000) (0.9710) ν3 A' NON bend 496.1 52.8 0.9957 0.9919 0.9876

(487.1) (52.5) (0.9958) (0.9920) (0.9878) ν4 A' central NO 231.7 30.4 0.9991 0.9846 0.9837

stretch (231.8) (26.9) (0.9992) (0.9844) (0.9836) ν5 A' GeNO bend 37.4 21.3 0.9751 0.9953 0.9704

(30.6) (25.7) (0.9746) (0.9961) (0.9708) ν6 A" out-of-plane 12.8 25.5 0.9886 0.9738 0.9627 deformation (36.3) (31.0) (0.9729) (0.9943) (0.9670)

a 在此吾人定義同位素比率=同位素取代之同分異構物之振動波數/含74Ge、14N、

16O 分子之振動波數。

b B3LYP/6-311+G(d,p)計算結果列於括號中。

表4-4 以 B3LYP/aug-cc-pVTZ 與 B3LYP/6-311+G(d,p)計算出每個同分異構

(790.5) (1.0001) (1.0002) (0.9827)

ν3 A NNO bend 601.4 1.0000 1.0000 0.9913 (576.8) (1.0000) (1.0000) 0.9913 ν4 A out-of-plane 593.6 1.0000 1.0000 0.9923

deformation (559.5) (1.0000) (1.0000) 0.9923 ν5 A GeO stretch 115.6 1.0022 1.0045 0.9609

(114.1) (1.0024) (1.0050) 0.9623 ν6 A GeONN bend 56.4 1.0035 1.0071 0.9910

(53.7) (1.0031) (1.0063) 0.9902 (7) 1GeNON

ν1 A' terminal NO 2000.2 1.0000 1.0000 0.9741 stretch (2014.6) (1.0000) (1.0000) (0.9740) ν2 A' GeN stretch 976.8 1.0019 1.0038 0.9996

(968.5) (1.0018) (1.0038) (0.9996) ν3 A' NON bend 496.1 1.0001 1.0002 0.9649

(487.1) (1.0001) (1.0002) (0.9646) ν4 A' central NO 231.7 1.0032 1.0064 0.9821

stretch (231.8) (1.0032) (1.0065) (0.9823) ν5 A' GeNO bend 37.4 1.0008 1.0016 0.9957

(30.6) (1.0010) (1.0020) (0.9959) ν6 A" out-of-plane 12.8 1.0018 1.0037 1.0127

deformation (36.3) (1.0002) (1.0004) (0.9994)

a 在此吾人定義同位素比率=同位素取代之同分異構物之振動波數/含74Ge、14N、

16O 分子之振動波數。

b B3LYP/6-311+G(d,p)計算結果列於括號中。

 

   

表 4-5 比較同分異構物 GeN2O 之實驗觀測與理論預測的振動波數與15 N-同位素比例(isotopic ratio)。

species νi σ isotopic ratio

參考文獻

1. X. Wang, L. Andrews, and G. P. Kushto, J. Phys. Chem. A. 106, 5809 (2002).

2. X. Wang and L. Andrews, J. Am. Chem. Soc. 125, 6581 (2003).

3. M. Zhou, L. Jiang, and Q. Xu, J. Phys. Chem. A. 109, 3325 (2005).

4. L. Zhang, J. Dong, and M. Zhou, J. Chem. Phys. 113, 8700 (2000).

5. A. Feltrin, S. N. Cesaro, and F. Ramondo, Vib. Spectrosc. 10, 139 (1996).

6. Y.-L. Teng, L. Jiang, S. Han, and Q. Xu, J. Phys. Chem. A. 111, 6225 (2007).

7. J. S. Ogden and M. J. Ricks, J. Chem. Phys. 52, 352 (1970).

8. M. Bahou, K. Sankaran, Y.-J. Wu, Y.-P. Lee, D. Rayner, and B. Simard, J. Chem.

Phys. 118, 9710 (2003).

9. W. G. Fateley, H. A. Bent, and B. Crawford, Jr., J. Chem. Phys. 31, 204 (1959).

10. L. Krim and N. Lacome, J. Phys. Chem. A. 102, 2289 (1998).

11. T.-L. Chang, W.-J. Li, G.-S. Qiao, Q.-Y. Qian, and Z.-Y. Chu, Int. J. Mass Spectrom. 189, 205 (1999).

12. M. Bahou, K. Sankaran, Y.-J. Wu, Y.-P. Lee, D. Rayner, and B. Simard, J. Chem.

Phys. 118, 9710 (2003).

13. M. J. Frisch, G. W. Trucks, H. B. Schlegel et al. Gaussian 03 Revision A.1, Gaussian Inc., Pittsburgh, PA, 2003.

14. T. H. Dunning, J. Chem. Phys. 90, 1007 (1989).

15. A. D. McLean and G. S. Chandler, J. Chem. Phys. 72, 5639 (1980).

16. R. Krishnan, J. S. Binkley, R. Seeger, and J. A. Pople, J. Chem. Phys. 72, 650 (1980).

17. A. D. Becke, J. Chem. Phys. 98, 5648 (1993).

18. C. Lee, W. Yang, and R. G. Parr, Phys. Rev. B. 37, 785 (1988).

19. J. H. Wood and A. M. Boring, Phys. Rev. B. 18, 2701 (1978).

20. A. Bergner, M. Dolg, W. Küchle, H. Stoll, and H. Preuß, Mol. Phys. 80, 1431 (1993).

21. M. Dolg, Effective Core Potentials in Modern Methods and Algorithm in Quamtum Chemistry, Proceedings, 2. ed., J. Grotendorst (Ed.), John von Neumann Institute for Computing, Jülich, NIC Series, Vol. 3, 507, 2000.

22. K.P. Huber and G. Herzberg, "Constants of Diatomic Molecules" (data prepared by J.W. Gallagher and R.D. Johnson, III) in NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, Eds. P. J. Linstrom and W.G. Mallard, March 2003, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg MD, 20899 (http://webbook.nist.gov).

23. J.-B. Chou, M. Bahou, Y.-P. Lee, D. Rayner, and B. Simard, J. Chem. Phys. 123, 054321 (2005).

24. Y.-C. Wang, L.-L. Lv, Z.-Y. Geng, G.-L. Dai, D.-M. Wang, and H.-Q. Wang, J.

Mol. Struct: THEOCHEM. 724. 185 (2005).

25. M. Chen, A. Zheng, H. Lu, and M. Zhou, J. Phys. Chem. A. 106, 3077 (2002).

26. J. Glatthaar, Z.-M. Jiang, and Y.-P. Lee, unpublished results.