• 沒有找到結果。

www.drhuang.com

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Share "www.drhuang.com"

Copied!
28
0
0

加載中.... (立即查看全文)

全文

(1)

中南大学开放式精品示范课堂高等数学建设组

3.1 3.1 不定积分 不定积分

高等数学 A

第 第 3 3 章 一元函数积分 章 一元函数积分 学 学

3.1.6 有理函数的分解 3.1.7 有理函数的积分

3.1.8 三角函数的有理式的积分

(2)

3.1 不定积分

有理函数的定义

有理函数的分解 有理函数的性质

3.1.6 有理函数的分解

3.1.7 有理函数的积分 有理函数的积分法

有理函数积分习例 2-7

3.1.8 三角有理式的积分 三角有理式的积分法

三角有理式积分习例 8-10

几 类 特 殊 函 数 的 不 定 积 分

(3)

1. 有理函数的定义

).

,

; ,

; 0 ,

0 (

) (

) (

0 0

1 1

0

1 1

0

为非负整数 n

m R

b a

b a

b x

b x

b

a x

a x

a x

Q x P

i i

m m

m

n n

n

 

. ,当 时称为真分式 时称为假分式

nm nm 形如

的多项式分式称为有理函数。

一、有理函数的分解

(4)

2. 有理函数的性质

(1) 任何有理假分式可化为多项式与有理真分式的和 . (2) 实系数多项式函数 Q(x) 在实数范围内可分解为一次 因式与二次因式的乘积 .

.

) (

) , (

) ( (3)

的简单部分分式之和

可化为下列四种类型 有理真分式

分解后 Q x x x P

Q

) . IV.(

; III.

) ;

II.(

; I.

2

2 k

k

q px

x

N Mx

q px

x

N Mx

a x

A a

x A

(5)

) ; (

) (

:

, ) (

) (

2 2 1

k k k

a x

A a

x A a

x A k

a x

x Q

 

 

 

 个部分分式之和

则分解后有下列 中含有

) . (

) (

:

, ) (

) (

2 2

2

2 2

2

1 1

2

k k k

k

q px

x

N x

M q

px x

N x

M q

px x

N x

M k

q px

x x

Q

 

 

 

 个部分分式之和

则分解后有下列 中含有

(6)

3 2

2 3

(1) 2

x

x x x

 

1 利用待定系数法将下列有理函数分解为简 单部分分式之和

3

(2) 4 .

4 dx xx

3

3

(3) 1 .

( 1)

x dx

x x

3. 有理函数的分 解

(7)

3 2

2 3

(1) 2

x

x x x

 

,

) 2 )(

1 (

3 2

2 3 2

2

3  

 

x x

x

x x

x x

x

2 1

) 2 )(

1 (

3 2

 

 

 

x C x

B x

A x

x xx

) , 2 )(

1 (

) 1 (

) 2 (

) 2 )(

1 (

 

x x

x

x Cx x

Bx x

x A

).

1 (

) 2 (

) 2 )(

1 (

3 2

x   A xx   Bx x   Cx x  则

(8)

2 , 3

,

0  

A

x

3, 5

,

1

B

x

6. 1

,

2  

C

x

), 2 (

6

1 )

1 (

3

5 2

3 2

3 2

2

3  

 

 

 

x x

x x x

x

x

).

1 (

) 2 (

) 2 )(

1 (

3 2

x   A xx   Bx x   Cx x

(9)

3

(2) 4 .

4 dx xx

,

) 4 (

4 4

4

2

3  

x x x

x

4 )

4 (

24 2

 

  x

C Bx

x A x

x

) 4 (

) (

) 4 (

2 2

 

x x

C Bx

x x

A

) , 4 (

4 )

(

2 2

 

x x

A Cx

x B A





4 4

0

0 A

C

B A

从而 



0 1 1 C

B A

, 4 )

( 4

AB x2CxA

4, 1

4 4

2

3   

 

x x x

x x

(10)

3

3

(3) 1 .

( 1)

x dx

x x

 

3 3 2 3

) 1 (

) 1 1 (

) 1 (

1

x D x

C x

B x

A x

x x

) , 1 (

) 1 (

) 1 (

) 1 (

3 2 3

x x

Dx x

Cx x

Bx x

A

, )

1 (

) 1 (

) 1 (

1

x3 A x 3 Bx x 2 Cx x Dx

, 1

,

0

A

x

x 1 , D 2,

0 2

3

1

C B

A B A

1 2 C

, B

2

3 的系数得

再比较x x

3

3 2 3

1 1 2 1 2

( 1) 1 ( 1) ( 1)

x

x x x x x x

      

   

(11)

有理函数的积分可转化为计算简单有理分式的积分如下 ,

ln x a C a

x

dx   

), 1 (

) )(

1 (

1 )

( 1  

 

x dxa k k x a k C k

qdx px

x

M x N

dx M q px

x

N

Mx

 

 

2 2

2 2 2

q dx px

x

M p p N

M x

 

2 2 )

( )

2 ( 2

二、有理函数的积分 1. 有理函数的积分法

(12)

x px q

dx N Mp

q px

x

q px

x d M

2 2

2

2 ) ) (

( 2

  

 

4 ) (

2) (

2) (

2 ) (

2 ln 2 2

2

q p x p

x p Mp d

N q

px M x

q px

M x  

ln 2 2

, 4

arctan 2 4

) 1

( 2 2 2 C

q p x p

q p

N Mp

(13)

q dx px

x

N Mx

( 2 )k

k k

q px

x

dx N Mp

q px

x

q px

x d M

) ) (

( 2 )

(

) (

2 2 2

2

1

2 )

)(

1 (

1

2

k

q px

x k

M

. 4 )]

( 2)

[(

2) (

2 )

( 2

2

p k

p q x

x p Mp d

N

这里的最后一项可用下面的递推公式算出(上节课的例 18

2 2 2 1 (2 3) 1 )

( ) 1 (

2

1

n n

n n I

a x

x n

I a

(14)

2. 有理函数的积分习例

有理函数积分的一般步骤:

先把被积函数化为部分分式之和 ( 利用待定系数法 ), 然后积分 .

xdx x

x

3 2x 2 32 计算

2

3

6 4

7 5

xdx

x3 44 计算

x dx x

(x311)3

计算 dx

x x

33 x2 11 计算

x dx

( x31)10

计算 dx

x

x( 101 2) 计算

(15)

解 利用有理函数的分解,得

3 2

2 3 3 5 1

2 2 3( 1) 6( 2) , x

x x x x x x

    

   

dx

x x

dx x x x

x

x ]

) 2 (

6

1 )

1 (

3

5 2

[ 3 2

3 2

2 3

. 2

6ln 1 1

3ln ln 5

2

3 xx   x   C

xdx x

x

3 2x 2 3 2

2 计算

(16)

3 4 1 2

4 4 ,

x x x  x x

 

x dx x dx x

x

x )

4 (1

4 4

2

3

4

) 4 (

2 1 1

2 2

x x dx d

x

. 4

2ln

ln x1 x2   C

例3 计算

x3 4 4xdx

(17)

3

3 2 3

1 1 2 1 2

( 1) 1 ( 1) ( 1) ,

x

x x x x x x

     

   

x dx x

x dx x

x x

x

]

) 1 (

2 )

1 (

1 1

2 [ 1

) 1 (

1

3 2

3 3

) . 1 (

1 1

1 1 ln

2

ln 2 C

x x x

x

注意 :

(1)总之 , 有理函数的不定积分都已解决 , 其原函数都是初 等函数 .

(2) 并非所有有理函数的不定积分都用此方法,有时用 别的方法更方便 .

例4

x dx x

x 3 3

) 1 (

计算 1

(18)

3 1 1 (

3

1 1 )

3

3

2

x x

x x

dx d x

x

x

. 1

ln x

3

x   C

例5

dx

x x

3

3

x 1 1

计算

2

(19)

dt t

dx t x

x x t

 10 1 3

10

3 ( 1)

) 1 (

t dt

t t

t

3 3 210 3 1

dt t

t t

t

( 7 3 8 3 9 10)

C t

t t

t    

6 7 8 9 9 1 8

3 7

3 6

1

) . 1 (

9

1 )

1 (

8

3 )

1 (

7

3 )

1 (

6

1

9 8

7 6

1 C

x x

x x

t

x

 例6

x dx

x 10 3

) 1 计算 (

(20)

dt t

dx t x

x

x t



10 1 9

10 2) 1 2

(

1

10

2 10

1

1 10

1 dt

t

(1 2 )

2 1

1 20

1 10

10d t

t

 

C t

ln1 2 10 20

1

2 . 1

20ln 1

10 1

x C

x t



例7 dx

x

x( 101 2)

计算

(21)

dx nx mx

dx x

x

R

(sin ,cos ) sin cos

(1)

dx nx

mx

sin sin

dx nx

mx

cos cos

方法 : 用积化和差公式进行恒等变形后 , 再凑微分 . dx

x dx

x x

R

m

(sin ,cos ) sin

(2)

dx

m x

cos

方法 :

; ,

1 cos

sin

,2 2 变形后 再凑微分

为奇数时

m xx

. ,

,用倍角公式降幂后 再凑微分 为偶数时

m

三、三角函数有理式的积分 1. 三角函数有理式的积分法

(22)

xdx x

dx x

x

R(sin ,cos ) sinm cosn

(3)

方法 :

;

, 1

cos sin

,

, 2 2

的积分 再凑微分化为有理函数

变形后

中有一个为奇数时

m n x x

. ,

,

, 都是偶数时 用倍角公式降幂后 再凑微分 m n

dx x

x

R(sin ,cos )

(4)

, tan 2

1

tan 2 2

sin

2 x x x

  ,

tan 2 1

tan 2 1

cos

2 2

x x x

 

, arctan 2

2 , tan

x x u

u  得 

.

1 2

u2

dx du

 

(23)





 

 

 

2 2 2 2

1 2

1 cos 1

1 sin 2

u dx du

u x u

u x u

———— 万能代换 .

方法 : .

1 ) 2 1

,1 1

( 2 )

cos ,

(sin 2 2

2 2

tan2

u du u

u u

R u dx

x x

R

u x



dx x x

R(sin )cos

(5)usin x

dx x x

R(cos )sin u cos x

dx x

x R

dx x

R

(tan ) (sin ,cos )

(6)2 2utan x

(24)

2. 三角有理式的积分习例

8

9

例 10

(25)

sin7 x cos6 xdx

sin6 x cos6 xd cos x x

d x

x) cos cos cos

1

( 2 3 6

x d

x x

x

x 3cos cos ) cos cos cos

3 1

( 2 4 6 6

x d

x x

x

x 3cos 3cos cos ) cos cos

( 6 8 10 12

. 13cos

cos 1 11

cos 3 9

cos 3 7

1 7 9 11 13

C x

x x

x    

 例8

(26)

sin4 x cos2 xdx

sin4 x (1 sin2 x)dx dx

x dx

x

sin4 sin6

x dx x dx

2 )3

2 2 cos (1

2 ) 2 cos (1

dx x

x

(1 2cos2 cos 2 ) 4

1 2

dx x

x

x

(1 3cos2 3cos 2 cos 2 ) 8

1 2 3

  例9

(27)

dx x dx x

dx x x

x

 

33 cossin 3 cos3 3 sincos

x

x dx d

x 3 cos

) cos 3

( cos

3

3

x xdx ln 3 cos cos

3

3  

从而

 

 

 

u du u

dx u x

u x

2 2

2 tan2

1 2 1

3 1

3 cos

3

3 例 10

(28)

u du

2

3

2

uC

arctan 2 2

3

xC

)

tan 2 2

arctan( 1 2

3

C x x

xdx

x    

) ln3 cos

tan 2 2

arctan( 1 2

3 cos

3

sin 3

參考文獻