• 沒有找到結果。

tjatjulatan - cacunan 展演情境

在文檔中 當代東排灣族 (頁 98-105)

第四章 pulingau 昇立、成巫儀式及唱經的展演實踐

第三節 tjatjulatan - cacunan 展演情境

liminngdjelj(晉升儀式)中,立巫者交互唸、唱的「rada 及 canunan」最為隆重經

典,經由繁瑣冗長的儀式並且神靈降下zaqu後立巫者需花上三十分鐘時間獨自完成,

6、puqayaqayan tjatjulatan(狩獵各式神靈)

(1)gulungan、tjaupungan(獵狗)

(2)qulizalja(山羌-山神司令官)

(3)qecengeran(山豬)

(4)rukatuwan(山鹿)

(5)tjaqarairai、tjakurukuru(貓)

(6)keli、ljiyan(蛇)

(1)vuruvurunngn-saljangausan(元老祖先)

(2)pinaka zaing:pinaka cacunan(聲音靈)

(3)pinaka semeketj nu i kacauwan nu i maka rizeng(不論人間或靈間都與我們相連)

9、kauljadan(結束)

(1)kini puravan kini vusugan(隨著經語接收族人請益)

(2)kauljadan(人間)

二、 tjtjuladan a lada (基礎經文)

九段基礎經文lada,為習巫者必須記誦及熟稔,為方便習巫者學習及背誦,不致於 感到習巫之路困艱或是枯燥乏味而怯步,因此將lada分為二種唱法,首先用輕快的弦 律,如同兒歌般的容易,讓習巫者朗朗上口且陶醉在情境當中,俟背誦完成後,漸入困 難度較高的lada音節,不過晉昇pulingau時,則採用後者的唱法,前者僅用在一般的ljaljuc

(隨性唱),任何儀式間都不會出現,其tjatjulatan(經語)分述如下:

ti sama caljuvu ai kinavuru sini pasasimu68 ljaiqinitaran semu paljiq sumu

68 sinipasasimu:意指mamazangiljan若没有pulingau,亦可代理執行祭典儀式,以落實照顧族人之責。

69 drdrivuanljemedj居住地。

70 varukusarekuman居住地。

71 vavadisan:意指安排訂定的祭儀,其他神靈必需遵循,無任何意見。

72 diinuqeman:擁有lalakacanpazangizangi(大力士),指墾殖拓荒的神靈。

73 cinunan一般指勇士。此處指希望新生者如勇士般能強健體魄、毅力堅實。

「ipidi」位階至高無上,法力無邊,所有生命的開始,太陽神及

第六段pu qayaqayan(專用tjatjulatan經語)

ari tjasuwa cikerai nutja tjaran nutja tjatjulatan masi kaukau mata rauracai

74 主神為ti satjakuwakunin神靈。此段為狩獵經文,因為狩獵祭儀由palisilisi uqaljai(男巫師)執司,故昇

pulingau時,這一段省略。

vanqetj nuwa dagau nuwa reverevan ~ i ya i 不論是在神靈間或是人間,tjagaraws安定人心

第八段:kacacedasi(迎向東方領受)

ljiya kacacedasi mata rawu alja pinaka tjinevus tjina varikuwai kini ljitac 迎向東方,朝太陽日昇領受福運,因而福氣滿益,氣勢高漲

tu ikau ljadan tu i maka drizem ~ i ya i

不論在人間或是在神靈間

第九段:結束

tjapatje kau ljadanau ti cinunan iyamaya kita tjaran kita verak tu kini 習巫者奉告天庭,循著禮俗,接納訓示

puravan tukini vusukan kiyaya i kauljadan ~ i ya i

依著神靈間的路徑,來到人間

三、 cacunan (入門經文)

為pulingau迎接神靈livarekan(祈求目的)主要的tjatjulatan(經語),習巫者全部九

段背誦完成之後,始可進行leminngdjelj(晉升儀式)lada和cacunan同樣採用sipadideq

(交互配對)唸、唱方式進行,五、六段為palisilisi uqaljai狩獵專業用語,仍然省略不

唱,其tjtjulatan(經語)分述如下:

第一段:qumaqan

aukidiyakenangacu ljia umaqan a mapaka ljavaljavaken amapu cevucevuljaken 我是家神,心靈的寄託,家族興盛的源頭,在家屋

i qumaqan i taquvan i qinaljan i cinekecekan 家神、部落神,虔誠的請求

第二段:ljaljumen

aukidiyakenangacu ti ljaljumen qadauwaken a naqemadiyaken pupina tjeljuwan

我是水神、河神,掌理湖、海、溪、河 pina kizaljuman

水等神靈

第三段:saljemedj

aukidiyakenangacu ti saljemedjaken ii rarivuwanaken a pupina rutavakan tu 我是ljemedj,安排所有的祭儀

kakemudainanga 所有的事情

第四段:i pidi

aukidiyakenangacu ti ipidiyaken i katjaljavan75 naken pucinunan pusina naljakan 我是生命創造之神,掌理人的生命創造,使之惡靈不易侵襲

第七段:tjagaraus

aukidiyakenangacu ti tjakalausaken ai vavau kini ljaljingan kini patje sizazavan 我是排灣族創始神靈,居住於至高無上的天庭,族人寄託所有事物,信仰

tu kakemudainanga 的中心所在

第八段:saljangawsan

u-u-u-u-u-u ti vuruvurunangake na pinaka zaing pinaka cacunan pinaka 我是元老創始巫神saljangausan,聽到我的聲音,以為我是初學者,實際上,我能佇足 semekelj nu ikacauan nu imaka rizeng

於神靈與人間,來去自如,神通廣大

第九段:結束

tjapatje kau ljadanau ti cinunan iyamaya kita tjaran ki taverak tu kini

75 katjaljavan:ipidi居住地

習巫者奉告天庭,循著禮俗,接納訓示

puravan tu kini vusukan kiyaya i kauljadan ~ i ya i

依著神靈間的路徑,順利完成儀式,回到人間了

上述 cacunan為各式神靈的主文,每段主文需續接下列所述的tjatjularan,以召請神

靈參與leminngdjelj(晉升儀式)的主要路徑,其tjtjulatan(經語)如下:

avanannga sakanuayangaitjem riki papa ljizauwanga riki papa dadaljannga 說真的,我是誠心的、謙卑的、認真堅決的

riki papa tjaljinananga tu mareka vuvu tu mareka matjaljaljake tu siki 稟告及迎接歷代先祖們參與我的宣誓及封立儀式,並且隨著封立儀式的路徑 yararan tu siki rutukan tu siki tjaljiyarutan auki masaruitjem masu qeljiqitjem

和我們共襄盛舉,因此大家歡喜齊聚一堂,儀式受惠良多,整場儀式 i pazazukezukel i patja tja ljinaljinan tjara vavuruvurungan tjara naqemadimadi

及範圍,我們確信,每一次執行的儀式中,各式神靈依其職責相助,並接收旨意 tjara naveneqaneqace aiyanga qutamu sanu ljivaljannga sanu ljaquiyanga ara tja

不論是元老神靈、創(造)物神靈、部落創始神靈,因此

macaquwamen tja kemeljanamen ana kizan ana kitjavan ana i sizazau 關心、接納並賦予靈力,使之習巫者更具有智慧和能力佇足在習巫過程中。

cacunan排灣語意為初學者,pulingau尚未封立前也可以稱之為cacunan,也就是所有

學習者的統稱,然而 pulingau入門首次接觸的 tjatjulatan(經語),即為 cacunan,galaigai 包頭目指出它是祭儀文化使用的基本符號,並不會出現在任何儀式上,使用方法完全取

決於 pulingau 如何從 cacunan 中適切的揀選及運用在儀式間,不會有入神現象發生,所

以為了讓習巫者能在儀式間靈活運用 tjatjulatan(經語)及認識神靈方位,pulingau 必需 熟稔及背誦完成,它也是lada一種,可以在儀式的空檔期間pulingau相互對唱或齊唱。

在文檔中 當代東排灣族 (頁 98-105)