關於三角形內角平分線長的幾何性質
丁 遵標
摘要: 本文獲得了三角形內角平分線長的幾個有趣幾何性質。
關鍵詞: 三角形、 內角平分線長、 半周長、 外接圓半徑、 內切圓半徑。
本文約定: △ABC 的三邊長、 半周長、 面積、 外接圓半徑、 內切圓半徑及
∠
A、∠
B、∠
C 的角平分線長分別為 a、 b、 c、 S、 △、 R、 r、 ta
、 tb
、 tc
定理 1:
t bc
2a +
ca t
2b +
ab t
2c =
R r
+ 2 為證明此定理, 請先看下面的引理:引理: 在 △ABC 中, AD 是
∠
BAC 的平分線, 則有: t2 a
=4bcS(S−a) (b+c)
2... ...
.. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. . .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .. .. .. . .. .. . .. .. .. . .. .. .. .. . .. .. .. . .
A
B D C
c b
y x
證明: 設 CD = x, BD = y, 由三角形角平分線性質知:
b: c = x : y 又
∵
x+ y = a∴
x=b ab +c
, y =b ac +c
由 Stewart’s Theorem 知
AB
2
· DC + AC2
· BD − AD2
· BC = BC · BD · DC讀者可通過網站: http://www.icl.pku.cn/yujs/Mathworld/math/s/s741.htm 了解 Stewart’s Theorem 的證明過程。
60
即 c
2
x+ b2
y− at2 a
= axy∴
t2 a
=c2
x+ b2
y− axy a=c
2
·b ab +c
+ b2
·b ac +c
− a ·(b+c) a
2bc
2 a=abc[c(b + c) + b(b + c) − a
2
] a(b + c)2
=bc[(b + c)
2
− a2
] (b + c)2
=bc(b + c + a)(b + c − a) (b + c)
2
=4bcs(s − a) (b + c)
2
故 t2 a
=4bcs(s − a)(b + c)
2
下面, 我們進一步來證明定理 1。證明: 由引理知
t
2 a
= 4bcs(s − a)(b + c)
2
= 4bcs(s − a) (2s − a)2
∴
bct
2 a
= (2s − a)2
4s(s − a) = 14 · s s− a +1
2 +s− a 4s 同理:
ca t
2b =
1 4
·s − s b
+1 2
+s 4s − b
ab
t
2c =1 4
·s s
− c
+1 2
+s 4s − c
∴
bc t2 a
+ cat
2 b
+ ab t2 c
= s4
1s− a + 1
s− b + 1 s− c
+3
2 +3s − a − b − c 4s
= s 4
1s− a + 1
s− b + 1 s− c
+7
4 (1)
∴
△ =1 2
(a + b + c)r = rs再由海倫公式 △ =
q
s(s − a)(s − b)(s − c) 便可得到 (s − a)(s − b)(s − c) = r2
s, 又∵
abc = 4Rrs,∴
abc+ (s − a)(s − b)(s − c) = 4Rrs + r2
s∵
abc+ (s − a)(s − b)(s − c) = abc + [s3
− (a + b + c)s2
+ (ab + bc + ca)s − abc]= s
3
− 2s3
+ (ab + bc + ca)s= (ab + bc + ca)s − s
3
= 4Rrs + r2
s∴
ab+ bc + ca = s2
+ 4Rr + r2
∴
1s− a + 1
s− b + 1
s− c= ab+ bc + ca − s
2
(s − a)(s − b)(s − c)=s
2
+ 4Rr + r2
− s2
r
2
s = 4R + rrs (2)
由 (1)、 (2) 得
bc t
2 a
+ cat
2 b
+ ab t2 c
= Rr + 2 下面, 我們對此性質作進一步的探討。
由 Euler 不等式 R ≥ 2r, 便可得到:
推論1:
bc t
2 a +ca t
2b +
ab t
2c ≥ 4
若且為若 △ABC 是正三角形時, 取等號。
又
∵
abc= 4R△ = 4Rrs且 bc t
2 a
+cat
2 b
+ab t2 c
≥ 33v u u t
abct
a
tb
tc
! 2
(算術平均 ≥ 幾何平均) 再由定理 1 知
R
r + 2 ≥ 33
v u u t
abct
a
tb
tc
! 2
∴
R+ 2r 3r3 2
≥ abc t
a
tb
tc
∴
ta
tb
tc
≥ abc 3r R+ 2r3 2
= 4Rrs
3r R+ 2r3 2
≥ 4Rrs
3r 2R3 2
= 3r
2
s√ 6Rr R 於是, 我們又可得到:推論2: t
a
tb
tc
≥3r
2s R √ 6Rr
定理2:
t 1
2a +
t 1
2b +
t 1
2c =
2R+r 8Rr
2 +4R+r 8Rs
2證明:
∵ bc t2
a =
1 4
·s − s a
+1 2
+s 4s − a
∴
1 t2 a
= 1 4bc
ss− a + 2 + s− a s
= s
4bc(s − a)+ 3
4bc− a
2
4abcs同理 1
t
2 b
= s4ca(s − b)+ 3
4ca− b
2
4abcs 1t
2 c
= s4ab(s − c)+ 3
4ab − c
2
4abcs 又∵
a2
+ b2
+ c2
= 2(s2
− 4Rr − r2
)1 ab+ 1
bc+ 1 ca= 1
2Rr 1
s− a + 1
s− b + 1
s− c= 4R + r rs
∴
1 t2 a
+ 1t
2 b
+ 1 t2 c
= s 4abc
a
s− a + b
s− b + c s− c
!
+ 3 4
1 ab + 1bc + 1 ca
− a
2
+ b2
+ c2
4abcs= s 4abc
s
1
s− a + 1
s− b + 1 s− c
− 3+3 4
1 ab + 1bc + 1 ca
− a
2
+ b2
+ c2
4abcs= s
4 · 4Rrs
s· 4R + r rs − 3
+3 4 · 1
2Rr − 2(s
2
− 4Rr − r2
) 4 · 4Rrs · s=2R + r
8Rr
2
+ 4R + r 8Rs2
故:t 1
2a +
t 1
2b +
t 1
2c =
2R+r 8Rr
2 +4R+r 8Rs
2下面, 我們對此性質再作進一步的探討。
由 Gerretsen 不等式知,
s
2
≥ 16Rr − 5r2
∴
2R + r8Rr
2
+4R + r8Rs
2
≤ 2R + r8Rr
2
+ 4R + r 8R(16Rr − 5r2
)≤ 2R +
R 2
8Rr
2
+ 4R +R 2
8R(16r · 2r − 5r2
)= 5
16r
2
+ 1 48r2
= 1 3r
2
這時, 便可得到推論3:
t 1
2a +
t 1
2b +
t 1
2c ≤
3r 1
2若且為若 △ABC 是正三角形時, 取等號。
由於 (t
2 a
+ t2 b
+ t2 c
)(1 t2 a
+ 1 t
2 b
+ 1 t
2 c
)
≥ 3
q
3 t2 a
t2 b
t2 c
· 33s
1 t2 a
1 t
2 b
1
t
2 c
(算術平均 ≥ 幾何平均)= 9
所以 (t
2 a
+ t2 b
+ t2 c
)(1 t2 a
+ 1t
2 b
+ 1 t2 c
) ≥ 9∴
t2 a
+ t2 b
+ t2 c
≥ 91 t
2a +t 1
2b +
t 1
2c
≥ 9
1 3r
2= 27r
2
這時, 我們又得到:推論4: t
2 a
+ t2 b
+ t2 c
≥ 27r2
若且為若 △ABC 是正三角形時, 取等號。
參考文獻
1. O. Bottema 等著, 單墫譯。 幾何不等式, 北京大學出版社, 1991。
2. 丁遵標, 與三角形高有關的幾何性質, 本刊待發。
—本文作者任教於中國安徽省舒城縣杭埠中學—